29 Haziran 2013 Cumartesi

DENİZLERDE VE KUTUPLARDA YAŞAYAN CANLILAR

GÜNEY KUTBU BALİNASI (Eubalanea australis)


Oldukça büyük bir başa sahip olan bu balinanın toplam uzunluğu yaklaşık 17 m'dir. Bu cüssesine karşın barışçıl bir hayvandır ve sadece plankton ile beslenir. Genellikle Antarktika kıyılarında yaşarlar. Kuzey Kutbu kıyılarında ise benzeri bir balina bulunmaktadır. Çift olarak yaşayan bu hayvanların dişisi her keresinde bir yavru doğurur. Yavrunun doğum anında uzunluğu yaklaşık 3,5 m'dir. Dişi balina yavrusunu bir yıl boyunca emzirir.

KRİLL (ÇALI KARİDESİ) (Euphausia süperba)

Karideslere benzeyen bu deniz kabukluları, planktonlarla birlikte taraklı balinaların başlıca besin maddeleridir. Balina yüzerken ağzını açar ve krillerin binlercesini bir kerede yutar. Bu yaratıklar, başka iri deniz yaratıklarına da yem olurlar...

BUZ BALIĞI (TİMSAH BALIĞI)

Birçok balığın eksi 35 derece altında donmasına karşılık, okyanusta yaşayan bu balık kanındaki özel kimyasallar sayesinde hayatta kalmayı başaran ilginç bir balıktır. Kutuplar civarında sıcaklık çoğu kere eksi ;5'in altına düşse de timsah balığı bundan etkilenmez.

UÇAN BALIK (Cypselurus heterurus)

Düşmanlarından kaçarken adeta bir kanat gibi olan yüzgeçlerini açarak 100 metre kadar havada giden bu balık, hızla kendini su yüzeyine fırlatır ve havanın da yardımıyla uçar. Bu balıkların bazı türlerinin yüzgeçleri oldukça gelişmiştir. Bu sıçrayışlarda sadece ön yüzgeçlerini kullanırken bu türler arka yüzgeçlerini de açarak kaçarlar.

DUGONG (Dugong dugon)

Bu memeli genellikle sıcak suları sever. Bu nedenle, Hint Okyanusu, Doğu Afrika, Kızıldeniz ve Avustralya Adası kıyılarında yaşar. Yetişkin bir dugongonun uzunluğu 4 m'yi bulur. Ağırlığı ise 300-1000 kg arasında değişir. Ya yalnız ya da çift olarak yaşarlar ve genel olarak koloni oluşturmazlar. Dugongolar barışçıl ve çekingen hayvanlardır. Yüzerken önlerine çıkan deniz bitkileriyle beslenirler. Ender de olsa deniz kabuklularını da yerler. Dişi her keresinde 1, ender olarak 2 yavru doğurur. Tam bir yıl boyunca yavrusunu emzirir.

KRAL PENGUEN (Aptenodytes patagonicus)

Antarktika'nın göreceli olarak daha sıcak sularında bulunan adacıkların üzerinde yaşarlar. Yetişkin bir kral penguenin boyunun uzunluğu 90-110 cm, ağırlığı ise 21 kg'dır. Kral penguenler koloniler halinde yaşarlar ve ancak yiyecek bulmak için suya dalarlar. Batik, kalamar ve kabuklu deniz hayvanlarıyla beslenirler. Kasım ya da aralık ayında dişi penguen bir yumurta yapar. Erkek penguen bu yumurtanın üzerinde 14 gün boyunca kuluçkaya yatar. Kral penguenlerin yavrularının büyüme hızı çok yüksektir. Bu nedenle geç doğan yavruların yaşama şansları hemen hemen hiç yoktur.

PAVURYA (Eupagurus prideaux)

Bu deniz pavuryası, genellikle ölmüş deniz salyangozlarının bıraktığı kabuklara içinde yaşayan bir hayvandır. Kabuğun dibindeki spirale vücudunun yumuşak arka tarafıyla tutunur ve başı, ön ayakları ve antenlerini çıkararak ilerler. Vücudunun ön tarafı sert bir kabukla korunmuştur. Bir tehlike anında göz açıp kapayana kadar kabuğun içine kaçarlar. Deniz dibindeki küçük deniz hayvanları ile beslenir.

ORCA (Orcinus orca)

Oldukça güçlü dişlere sahip olan bu hayvan, denizlerin en yırtıcı avcılarından biridir. Erkeklerin uzunluğu 10 m'yi aşar. Dişilerinki ise sadece 6 m'dir..Bu hayvanlar genellikle grup halinde yaşarlar ve grup halinde avlanırlar. Oldukça saldırgan bir deniz hayvanıdır ve balinalara bile dehşet saçar. Ayrıca fokları, penguenleri, balıkları ve kalamarları da yer. Çok hızlı yüzen hayvanlardır. Saatte yaklaşık 45 km. hız yaparlar. Öte yandan müthiş bir dalgıçtır da... 1000 metre derinliğe kolaylıkla iner ve suyun içinde 20 dakikadan fazla kalabilir. Bütün denizlerde yaşayan bu balıklar ender olarak kutuplara doğru yönelirler. Dişi her keresinde bir yavru doğurur. Yavrunun uzunluğu yaklaşık 2 m'dir.

BEYAZ KUTUP AYISI (Thalarctos maritimus)

Kutuplarda Kuzey Denizi’nin kıyısında yaşar. Ayı ailesinin yüzücüsüdür. Bütün ayıların en etoburu olan bu hayvan, fokgiller ve mors yavrularıyla beslenmeyi tercih eder. Geyik, tilki, kuş ve kabuklu deniz hayvanlarını da avlar. Boyları 1.50-2.50 m, ağırlıkları 350-450 kg. arası değişir. Kışın genelde siperli bir ine sığınmaz. Sadece gebe dişi yılın en soğuk aylarını uyuyarak geçirir. Yavrular çiftleşmeden dokuz ay sonra ocak ayında dünyaya gelirler.

AVUSTRALYA DENİZ FİLİ (Mirounga leonina)

Antarktika sularının görece daha sıcak bölgelerinde yaşar. Esas olarak Kerguelen Adası'nı mesken tutar. Bu hayvanın erkeğinin yetişkininin boyu rahatlıkla 6 m'yi geçer, ağırlığı ise 4 tona kadar ulaşır. Dişilerinin uzunluğu ise sadece 3,5 m, ağırlıkları ise 900 kg'dır. Erkek deniz fillerinin en tipik özellikleri ağızlarının üzerindeki deri parçasıdır. Bu hayvanlar kış aylarını genellikle açık sularda geçirirler. Eylül ayına doğru adalara yönelirler. Bir erkek deniz fili, kendisine 10-30 dişiden oluşan büyük bir harem kurar. Haremindeki dişilerden her biri bir tek yavru doğurur. Deniz filleri genellikle balık ve kalamar ile beslenirler. Müthiş birer dalgıçtırlar ve 400 metreden daha derine kolaylıkla dalabilirler.

DAMGALI SU KAPLUMBAGASI (Eretmochelys imbricata)

Okyanusların tropikal sularında yaşayan bu hayvanın uzunluğu yaklaşık bir metre, ağırlığı ise 130 kg'dir. Genellikle suların derinliklerindeki kumlarda dolaşır, su bitkileri ve su omurgasızları ile beslenir. Dişi, yumurtalarını kıyılardaki kumlara gömer. Yaklaşık 100-150 yumurta bırakır. Bunlar 50-60 gün sonra açılırlar ve yavrular hızla denize doğru kaçar. Ancak, büyük kısmı kuşların, suya girdiklerinde de balıkların kurbanı olur. Bu hayvan, gerek kabuğu, gerekse nedeniyle bol miktarda avlandığı için koruma altına alınmıştır.

WALRUS (Odobenus rosmarus)

Bu hayvanın yaşadığı yerler, Grönland Adası, Kuzey Amerika'daki Hudson Körfezi, Kuzey Asya sahilleri ve Norveç'in kuzey kıyılarıdır. Yetişkin bir erkeğin uzunluğu 4,5 m, ağırlığı ise 2200 kg'dir. Dişiler çok daha küçüktür ve dişleri daha kısadır. Genellikle çiftlerden oluşan küçük koloniler halinde yaşarlar. Esas olarak balık, küçük deniz kabukluları ile beslenirler. Ama arada sırada fok balıklarına da saldırdıkları olur. Suyun altında rahatlıkla 10 dakikadan fazla kalabilirler ve 30 metre derinliğe dalabilirler. Dişi her iki yılda bir sadece bir yavru doğurur. 18-24 ay boyunca yavrularını emzirir. Yavrular 1 ya da 2 yıl annelerinin yanından ayrılmazlar.

KİRPİ BALIĞI (Diodon hystrix)

İnsanlar kadar diğer balıklar için de tehlikeli bir balık olan bu hayvan, korkutulduğu zaman su yutarak balon gibi şişer ve dikenli bir top haline gelir. Bu şekilde de gayet iyi yüzer.

KAMBUR BALİNA (Megaptera novaeangliae)

Bu balinanın toplam uzunluğu 18 m, ağırlığı ise 33 tondur. Yavaş hareket ettiği için elle atılan zıpkınlarla bile avlanabilir. Bu nedenle soyu son zamanlarda iyice azalmıştır. Koruma altına alınan bu balina geniş bölgelerde yaşar. Kış aylarında ekvatoral sulara kadar inen bu hayvan, ilkbahar ile birlikte Antarktika kıyılarına yanaşır. Saldırgan bir kişiliğe sahip olmayan kambur balinalar kabuklu deniz hayvanları ile beslenirler. Çift çift dolaşırlar ve dişi her keresinde bir yavru doğurur. Yavrunun doğumda uzunluğu yaklaşık 4 m'dir. Dişi balina 11 ay boyunca yavrusunu emzirir.

İMPARATOR PENGUEN (Aptenodytes forsteri)

Penguen ailesinin en iri üyesidir. Dünya yüzeyindeki kuşların hepsinden daha güneye iner. Uzun Antarktika kışı sırasında, önce tek yumurtasını, sonra da yavrusunu geniş ayaklarının üzerine ve gevsek karın derisinden bir kesenin altına yatırarak öldürücü soğuklardan korur. Yavru, kesenin altına sığamayacak kadar büyüdüğü vakit, Antarktika'nın yazı da yaklaşmış olduğundan küçük penguen böyle sipersiz de yaşayabilir. Antarktika kıtasında yaşayan bu türün boyu 1.20 m'yi geçmektedir. Ağırlığı ise 40-45 kg. arasındadır. Eksi 60 derecede bile yaşayabilirler.

PULLU KAPLUMBAĞA (Chelnia mydas)

Bütün okyanusların tropikal ve yarı tropikal sularında yaşayan bu hayvanın kabuğunun uzunluğu yaklaşık 1,5 m, ağırlığı ise 250 kg'dır. Genellikle deniz bitkileriyle beslenen bu hayvan, ender olarak küçük deniz hayvanlarını da yer. Kabuğu parça parça ve kahverengi renktedir. Ayaklarında ise küçük halkalar bulunur. Dişi kaplumbağa suyun derinliklerinde kumun içine kazdığı yuvaya her keresinde 200 yumurta bırakır. Yumurtalar yaklaşık 2 ay sonra açılırlar ve içlerinden çıkan kurbağalar hemen açık denizlere doğru yönelirler.

TEPELİ BAL TIRMAŞIK KUŞU (Palmeria dolei)

Hawaii'nin Maui Adası'nın Ohia ormanlarında yaşar. Boyu 18 cm, ağırlığı 32 gr'dır. "Akohekohe" adıyla da bilinir. Maui'deki Haleakaia volkanının eteklerindeki yağmur ormanlarında bulunur. Yuvalarına son zamanlarda rastlanmıştır. Biyologlar bu nadir kuşun korunması için ekolojilerini çalışmaya başlamışlardır.

BOUGAİNVİLLE KARABATAĞI (Phalacrocoraa bougainvillei)

Peru açıklarındaki kayalık adalarda yaşayan bu hayvanın uzunluğu yaklaşık 65 cm'dir. Uzmanlara göre bu bölgedeki karabatakların sayısı yaklaşık 20 milyondur. Bu özelliği nedeniyle bu adaların ekolojik ortamı koruma altına alınmıştır. Genel olarak balık ile beslenen bu hayvan yuvasını toprağa yapar ve içini tüylerle döşer. Dişi her keresinde 3-5 yumurta yapar ve bunların üstüne ortaklaşa kuluçkaya yatarlar.

KUZEY KUTBU KIRLANGICI (Sterna paradisaea)

Göçmen bir kuş olan bu hayvan yaz aylarında daha kutuplara yönelir. Saatte 4 km. hızla yol alabilir. Genel olarak yalnız yaşayan hayvanlardır ve yalnız yolculuk ederler. Göç yolculuğu yaklaşık 3 ay sürer. Balık ile beslenen bu hayvan yumurtalarını sahildeki kumlara bırakır.

YUNUS (Delphinus delphis)

Balinagillerden olan yunusların en ayırt edici özellikleri uygun biçimde gelişmiş gövdeleri ve gaga biçimini almış burunlarıdır. Uzunlukları yaklaşık 1-4 m. Kadardır. Denizlerin hemen hemen tümünde yaşarlar. Balık ve küçük deniz hayvanları ile beslenirler. Yunuslar genellikle çift dolaşırlar ama üreme mevsimlerinde gruplar oluştururlar. İnsana yakın ve oyuncu hayvanlardır.

ÇEKİÇ KÖPEKBALIĞI (Sphyma zygaena)

Köpekbalığı türlerinin en garip biçimlisi olan bu türün kafa yapısı çekici andırdığı için bu adı almıştır. Burun delikleri ve gözleri, bu çekiç biçimindeki çıkıntıların üzerinde yer alır. Uzunlukları 4.50 m’ye yakındır. Bütün tropikal denizlerde bol miktarda bulunur; ayrıca kıyıya yakın, ya da az tuzlu sulara girdikleri görülür. Vatoz ve diğer küçük köpekbalıklarını yiyerek beslenirler. Kimi türleri deri ve yağları için avlanır. İnsana saldıran ender tehlikeli köpekbalıklarından biridir. Alçak sulara girdiğinde oltayla bile yakalanır.

FOK (Phoca vitulina)

Atlantik ve Pasifik Okyanusu'nun kuzeyindeki Kutuplara yakın adacıklar zerinde yaşayan bu hayvanın erkeğinin uzunluğu 2 m, ağırlığı ise 150 kg'dır. Dişisi ise daha küçüktür. Foklar sürekli aynı yerde koloniler halinde yaşarlar. Kış aylarında buzların altına çekilirler ve sadece nefes almak için dışarı çıkarlar. Genellikle balık, deniz kabukluları ile beslenirler. Dişi her keresinde sadece bir tek yavru doğurur. Yavruya doğumdan sonra 3-6 hafta anne ve babası yüzme öğretir.

LEMMİNG (Dicrostonyx hudsonius)

Alaska, Kuzey Kanada ve Kutup bölgesinin tundralarında yaşayan bir kemirgendir. Bir benzerine Asya'nın en kuzey noktalarında rastlanır. Yaz aylarında tüyleri kahverengi, kış aylarında ise beyaz ve daha uzun olur. Her dört yılda bir korkunç bir sayıda yiyecek aramaya çıkar. Bu nedenle, bölgedeki çiftçilerin korkulu rüyası olurlar. Geceleri dolaşan bu hayvanlar, ot, yaprak ve ağaç kabuğuyla beslenirler. Toprağa kazdığı yuvasında dişi Mayıs ve Ağustos aylarında 3 kez olmak üzere her batında 12 yavru doğurur.

UZUN KUYRUKLU DENİZ YILANI (Laticauda colubrina)

Doğu Hint Okyanusu ve Batı Pasifik'teki adaların alçak sularında yaşar. Uzunluğu 100-140 cm'dir. Küçük ve kısa bir kafa yapısı vardır. Genellikle mercan adaların arasında dolaşır. Çok hızlı hareket eden bu hayvan geceleri balık avlayarak beslenir. Saldırgan bir kişiliği vardır ve zehiri oldukça etkilidir. Ancak insana pek yaklaşmaz ve dalgıçları gördüğü zaman hemen yakınlarından uzaklaşır. Dişi yumurtalarını sahildeki kumların arasına gizler.

KUTUP CİVCİVİ (Fratercula arctica)

30 cm. uzunluğundaki bu deniz kuşu, günün büyük bir bölümünü denizlerin üzerinde uçarak geçirir. Üreme mevsiminde Atlantik Okyanusu'nun kuzeyindeki adalara yerleşirler. Kaya kovukları arasına kurdukları çapı 2 metre genişliğindeki yuvalarına yumurtalarını bırakırlar. Dişi ve erkek 40 gün kadar ortaklaşa bunların üzerine kuluçkaya yatarlar. Yavrular yumurtadan çıktıklarında gri tüylere sahiptir. Bunların rengi zaman içinde değişir. Bu hayvanlar genel olarak balık ve kabuklu deniz hayvanlarıyla beslenirler. Dişi kuş, yakaladığı balıkları gagasıyla yuvadaki eşine ve yavrularına taşır.

DEV YIRTICI MARTI (SKUA) (Megalestris catarrhactes)

Dev yırtıcı Martı 57 cm. uzunluğundadır. 60 ve 70 derece arası kuzey enlemleri bu yırtıcı Martının yurdudur. Kışın İngiltere, Almanya ve Fransa kıyılarına kadar inenleri varsa da çoğunluk kuzeyde kalır ve denizin buzla örtülü olmadığı yerlerde yiyecek arar. Bol balık yedikten başka solucanlarla böceklere rağbet eder. Başka deniz kuşlarını gözetler, onların bir av yakaladığını görür görmez üzerlerine saldırır ve yiyeceklerini gagalarından düşürmeye çalışır. Yuvasına yaklaşan insanlara saldırır.

KÖPEKBALIĞI (Carcharodon carcharias)

Bütün köpekbalıkları içinde en saldırganı ve insan için en tehlikelisi olan bu hayvana "beyaz ölüm" adı da verilir. Tüm okyanusların ılıman ve tropik bölgelerinde yaşar. Ancak, en yoğun biçimde Karaibler'de, Amerika'nın doğu sahillerinde ve Güney Afrika Cumhuriyeti kıyılarında dolaşırlar. Uzunluğu 11 m'ye ulaşan bu hayvanların büyük üçgen kesici dişleri vardır. Genellikle yalnız dolaşırlar ama grup halinde saldırdıkları da olur. Son zamanlarda sayıları hızla azalmaktadır.

KUTUP TİLKİSİ (Alopex lagopus)

Kışı Kuzey Kutbu'nun donmuş bölgelerinde geçiren nadir hayvanlardandır. Bütün hayatını tundranın ağaç sınırının kuzeyindeki bölgelerde geçirir. Yer sincapları ve başka küçük kemirgenlerle beslenir. Sonbaharda bol sayıda lemming, yer sincabı ve sıçan öldürüp bunları toprak yüzeyinin hemen altına gömer. Kış aylarında bu besinlerle beslenir. Uzunluğu 50 cm'dir. Çiftleşme mevsimi ilkbahardır. Yavrular çiftleşmeden 50 gün sonra mayıs ayında dünyaya gelirler. Bir batındaki yavru sayısı 6'dır.

İNKA DENİZ KIRLANGICI (Larosterna inca)

Şili ve Peru açıklarında, birer doğal park niteliğindeki küçük adacıklarda yaşayan bu kuşun uzunluğu yaklaşık 43 cm'dir. Üreme mevsiminde büyük koloniler hainde toplanırlar. Dişi kırlangıç yuvasını ot ve deniz bitkisiyle yapar ve her keresinde 2 yumurta bırakır ve erkek ile dişi bunların üzerine ortaklaşa kuluçkaya yatarlar. Yavrular yumurtadan 5 hafta sonra çıkarlar ve uzun bir süre erkek kırlangıcın taşıdığı deniz kurtları ve böcekle beslenirler.

LEOPAR FOK (Hydrurga leptonyx)

Oldukça iri bir fok türüdür. Boyunun uzunluğu 3,50 m'yi bulur. Ağırlığı ise 400 kg'dır. Antarktika sularında özellikle de Ross Denizi'ndeki kayalıklarda ve buzullarda yaşar. Oldukça saldırgan bir hayvandır ve penguen avlamaya çıkar. Bunun dışında balık, deniz kabukluları ve küçük fok balıklarıyla beslenir. Yalnız yaşayan bir hayvandır ve sadece çiftleşme mevsiminde kendisine eş bulur. Kasım ve aralık ayları arasında, kayalık bir küçük adaya çekilen dişi fok, her keresinde bir yavru dünyaya getirir ve bu yavruyu 8 hafta boyunca emzirir.

BEYAZ TAVŞAN (Lepus timidus)

Avrupa'nın Kutup'a yakın kuzey bölgelerinde yaşayan bu hayvanın ağırlığı yaklaşık 6 kg. kadardır. Yaz aylarında kürkünün rengi kahverengiyken kış aylarında tamamen beyaza dönüşür. Sadece kulaklarının içi siyah kalır. Bu özelliği nedeniyle müthiş bir kamuflaj yeteneğine sahiptir. Kuzey ormanları ve tundralarındaki tüm bitki ve otlarla beslenir. Dişi, yılda üç kez, her defasında 5-8 yavru doğurur. Yavrular oldukça gelişkinlerdir ve hemen koşup yürüyebilirler.

BEYAZ KUZEY KEKLİĞİ (Lagopus lagopus)

Kuzey yarımkürenin tüm tundralarında yaşayan bu kuşun en tipik özelliği kış mevsiminde tüylerinin bembeyaz olmasıdır. Dişi ilkbaharda yerde yuva yapar ve içine 5-12 yumurta bırakır. Bu hayvanlar tohum, yaprak, çiçek, bitki, böcek, larva ve sinek ile beslenirler. Bir başka türü ise İskoçya'da yaşar.

BELUGA (Balaenoptera physalus)

Başı dertte olan türdeşleri ne yardım etmeyi seven nadir hayvanlardandır. Beslenme ve üreme için belirli mevsimlerde göç eder. Oldukça hızlı yüzücüdür. Üreme mevsimleri vardır. Döllenme genellikle bahardan güze kadar olan zaman diliminde gerçekleşir. Gebelik süresi 10-12 aydır. Dişi, ilk nefesi için yavrusunu su yüzeyine iter. Diğer balinalar gibi, eti ve yağı için avlanır, yağından sanayide sabun, yağ asitleri ve yağlayıcı maddeler yapılır.

KÜÇÜK CAMGÖZ (Scyliorhinus canicula)

Akdeniz'de bol miktarda bulunan bu hayvanın uzunluğu yaklaşık 1 m'dir. İnsan için tehlikeli değildir. Genel olarak suyun derinliklerinde yaşar ve deniz kabukluları, balık ve kurtçuklarla beslenir. Dişi camgöz her keresinde 20 yumurta yapar. Yumurtalar ancak 8-9 ay geçtikten sonra açılırlar. Yavru camgözler doğuştan yüzme yeteneğine sahiptirler.

FIRKATEYN KUŞU (Fregata magnificens)

Orta ve Güney Amerika'nın tropikal iklime sahip adalarında yaşayan bu hayvanın uzunluğu 114 cm'dir. Kanatlarını açtığında ise uzunluğu 2.25 m'e ulaşır. Çok iyi bir uçucudur ve saatlerce kendisini rüzgâra bırakarak uçabilir. Balık, kabuklu deniz hayvanları ile beslenir. Daha küçük kuşlara saldırdığı da olur. Genel olarak koloniler halinde yaşarlar. Belirgin bir üreme mevsimleri yoktur. Erkek dişisine kur yaptığı zaman gagasının altındaki kırmızı bezi şişirir. Yumurtadan çıkan yavrular yuvayı 4-5 ay sonra terk ederler.

KUZEY KUTUP BUFFALOSU (Ovibos moschatus)

Bir zamanlar Kuzey Kutbu’nda yaşayan bu hayvanlara bugün Alaska, Kanada'nın kuzeyi ve Grönland Adası’nda rastlanır. Tundralarda yaşayan bu buffaloların yetişkin bir erkeğinin boyunun yüksekliği 1.65 m. ağırlığı ise 400 kg.dır. Dişisi çok daha küçüktür. Tundranın kendisine özgü ot ve bitkileriyle beslenir. Dişi mayıs ayında bir tek yavru doğurur ve yavru bir saat sonra ayaklanıp annesini izlemeye başlar.

VAHŞİ REN GEYİĞİ (Rangifer tarandus)

Grönland Adası ve Kuzey Buz Denizi Adaları'nda yaşar Her iki cinsi de boynuzlu olan tek geyiktir. Yavrularının bile doğumdan iki ay sonra meydana çıkan çiviye benzer bir çift ufak boynuzu vardır. Boynuzları gösterişlidir. Ana boynuz zarif bir kavisle arkaya ve yukarı doğru kıvrılır, yükseldikçe genişler, sonra öne eğilerek ve el ayası gibi yassılıp son bulur. Bütün geyik türlerin en uysalı, aynı zamanda en göçebesidir. Göç halindeki sürüler Ağustosta güneye hareket için birkaç bin baş halinde toplanırlar. Ren geyiği adı altında ve evcilleştirilmiş sürü halinde kuzeyde yaygındırlar. Yazın otlarla beslenen bu tür, kışın yosunlarla yetinmek zorundadır. Çiftleşme mevsiminde hırçın olurlar. En büyük düşmanları böcekler ve sivrisineklerdir. Avcılar da potansiyel birer tehlike oluşturur.

STELLER DENİZASLANI (Eumetopias jubatus)

Kuzey Pasifik Okyanusu'na kıyı bölgelerde ve yakınındaki adalarda yaşayan bu hayvanın yetişkin erkeğinin ortalama uzunluğu 280 cm, ağırlığı ise 560 kg'dır. Dişisi ise biraz daha küçüktür. Uzunluğu 230 cm, ağırlığı ise 260 kg'dır. Kulaklı ayıbalıklarının en büyüğü olan bu hayvanların 3 m. uzunluğunda ve bir ton ağırlığında olan örneklerine de rastlanmıştır. Üreme döneminde bu hayvanın çığlıkları tüm bölgede yankılanır. Erkekler bölgelerini korumak için bazen yemek yemeğe bile vakit bulamazlar. Bu durumda mevcut yağ rezervlerini kullanırlar. Son zamanlarda bu hayvanların sayısının yarıya inmesinin nedeni olarak, denizaslanlarının ana yiyecek maddesi olan balık stoklarının azalması gösterilmektedir. Tahmini sayıları 68 bin olan bu hayvanlar bugün yakın koruma altına alınmışlardır.

ANTARTİKA MARTISI (Larus dominicanus)

Yeryüzünde gidip Antarktika'ya yumurtlayan tek martıdır. Üreme mevsiminde koloniler halinde yaşarlar. Bunun dışında çift yaşarlar. Dişi her keresinde 2-3 yumurta bırakır. Erkek kuş ile birlikte kuluçkaya yatarlar. Antarktika martısı genellikle küçük balıklar ve kalamar beslenir. Bunun dışında ölmüş balina leşleri de yer.

MAVİ BALİNA (Balaenoptera musculus)

Tüm dünyanın karalarında ve denizlerinde yaşayan hayvanların en büyüğüdür. Normal olarak saatte 21-22 km. yol alsa da hızını kolayca 48-50 km'ye çıkarabilir. Küçük yaratıklarla beslenmesine rağmen çok yer. Planktonu bol olan yerlerde dolaşır. Bu minik yaratıkların bolluğu ya da kıtlığı, balinaların faaliyetlerini etkiler. Temmuz ayında çiftleşir. Üç yaşında da üremeye başlar.

PERU SÜMSÜKKUŞU (Sula variegata)

Peru kıyılarındaki adalarda sürüler halinde yaşayan bu kuşun uzunluğu 65 cm'dir. Kanatlarını açtığında ise 1.50 m'i bulur. Çok iyi bir yüzücüdür ve genellikle balık, deniz kabukluları ile beslenir. Çok hızlı hareket ederek balığı denizden kapar. Dişi her keresinde 1-3 yumurta yapar. Kuluçka süresi yaklaşık 42 gündür. Anne ve baba yavrularını 17 hafta boyunca gagalarıyla getirdikleri yemle beslerler.

TASMANYA KARTALI (Aquila audax)

Tasmanya, Yeni Gine ve Avustralya'nın yakınlarındaki adalarda yaşayan bu yırtıcı kuşun kanatları açıkken uzunluğu 2,5 m'dir. Genellik çift yaşarlar ve dişi her keresinde bir yumurta yapar, Kuşları ve sürüngenleri avlayarak beslenir.

KANADA BAYKUŞU (Speotyto cunicularia)

Kanada’nın kuzeyindeki bölgelerde yaşayan bu baykuşun kanatları beyaz renktedir ve üzerinde küçük sarı lekeler vardır. Uzunluğu 23 cm'dir. Kanatlarını açtığında ise 55 cm'i bulur. Sonbahar aylarında biraz daha güneye iner. Dişi her keresinde 2-12 yumurta yapar. Kuluçkaya yatarlar. Bu baykuşlar genellikle geceleri avlanırlar. Böcek küçük kabuklular ve sineklerle beslenirler

BIYIKLI PENGUEN (Eudyptes chrysolophus)

Kerguelen Adası'nda yaşayan bu hayvanın ağırlığı yaklaşık 4 kg'dır. Genellikle çiftler halinde yaşarlar. Dişi penguen her keresinde 2 yumurta yapar. Yavrular yumurtadan 35 gün sonra çıkarlar. Bıyıklı penguenler genellikle balık ile beslenirler ve son derece barışçıl yaratıklardır.

ANTARKTİKA KURDU (Dusicyan australis)

Güney Amerika'nın en uç bölgelerinde Kutup'a doğru uzanan karla kaplı alanlarda yaşayan bu kurtların en önemli özelliği insandan korkup kaçmamalarıdır. Bu nedenle çok kolaylıkla avlanırlar. Sayıları son zamanlarda iyice azaldığından hayvanın avlanması yasaklanmıştır. Tavşan, kemirgen, kuş, sürüngen, böcek yiyerek beslenirler. Çiftleşme döneminde kendilerine eş bulan yalnız hayvanlardır. Yavrular 2-3 aylık hamilelik döneminin sonunda dünyaya gelirler.

DENİZ GERGEDANI (NARVAL) (Monodon monoceros)

Kuzey Buz Denizi'nde yaşayan bu memelinin erkeğinin uzunluğu 6 m, ağırlığı ise 1000 kg'dır. Deniz gergedanlarının bir dişi çok gelişmiş ve öne doğru bir kılıç gibi ilerlemiştir. Bunun uzunluğu yaklaşık 3 m'dir. Dişilerinin bu dişi yoktur. Küçük gruplar halinde yaşarlar ve 400 metre derinliğe kadar dalabilirler. Suyun altında 30 dakika kalabilen bu hayvanlar balık, kalamar deniz kabuklularıyla beslenirler. Dişi 14 aylık bir hamilelik dönemi sonunda 1 yavru doğurur ve tam bir yıl boyunca emzirir.

CALİFORNİA DENIZASLANI (Zalophus californianus)

Amerika'nın batı sahillerinde kayalar üzerinde yaşayan bu hayvanın erkeğinin uzunluğu 2,5 m, ağırlığı ise 300 kg'dır. Dişisi ise çok daha küçüktür Bu hayvanlar mükemmel birer yüzücüdür ve balık, kalamar avlayarak beslenirler. Üreme mevsiminde bir erkek denizaslanı genişçe bir kayanın üstüne çıkar ve burada egemenliğini ilan eder. Kendisine yaklaşık 30 dişiden oluşan bir harem kurar. Haziran ve temmuz aylarında dişiler bir tek yavru dünyaya getirirler. Yavruyu 8 ay boyunca emzirirler. Yavrular alçak sularda yüzmeyi öğrendikten sonra derinlere açılırlar.

AMSTERDAM ALBATROSU (Diomedea amsterdamensis)

Dünyada en az sayıda bulunan deniz kuşlarından bir tanesidir. Güney Hint Okyanusu'ndaki Amsterdam Adaları'nın merkez platolarında yaşar. Uzunluğu 1.10 m, ağırlığı 6 kg'dır. Kanat açıklığı 3 m’yi bulur. Bütün türleri tek yumurta yapar. Dişi de erkek de kuluçkaya oturur. Yaşadıkları adaların ekosistemleri tahrip edidiğinden sayıları azalma tadır. Anne baba, yavruyu sindirilmiş yiyecekleri kusmak suretiyle besler.

ADELİA PENGUENİ (Pygoscelis adeliae)

Antarktika’nın batı kıyılarında ve etrafındaki küçük adacıklarda yaşayan bu penguenin boyunun yüksekliği 70 cm, ağırlığı ise 5-6 kg'dır. Yüzlerce bireyden oluşan büyük koloniler halinde yaşarlar. Ekim ayının ortalarında karla kaplı olmayan kayalıkların arasında buldukları küçük mağaralara yuva yaparlar. Dişi penguen her keresinde yuvaya 2-3 yumurta bırakır. Çiftler ortaklaşa 34 gün kuluçkaya yatarlar. Adelia penguenleri kalamar, balık ve deniz kabuklularıyla beslenir.

KOMODO EJDERHASI (Varanus komodoensis)

Endonezya Adaları'nın sahillerinde yaşayan bu hayvanın boyunun uzunluğu yaklaşık 3 m, ağırlığı ise 140 kg'dır. Türünün yeryüzünde yaşayan en iri örneğidir. Öte yandan, cüssesine oranla uzun bir kuyruğa sahiptir. Gri renkteki bu hayvanın parmaklarında uzun ve güçlü tırnaklar bulunur. Genellikle memeli hayvanlara saldırır. Bu arada balık ve kuşlar da beslenme rejiminin bir parçasını oluşturur. Oldukça saldırgan bir sahiptir ve insan için tehlikelidir.

UZUN BURUNLU YUNUS (Tursiops truncatus)

Pasifik ve Atlantik Okyanusu'nda yaşayan bu yunusların uzunluğu yaklaşık 3 m'dir. Genellikle 20 bireylik gruplar halinde dolaşırlar. Esas olarak balık ile beslenirler. Çok hareketli ve oyuncu yunuslardır. Kendi aralarında garip sesler çıkararak haberleşirler. Dişi, yaz mevsiminin sonlarına doğru bir tek yavru doğurur ve onu bir yıl boyunca emzirir. Tüm diğer yunuslarda olduğu gibi, bu hayvanlar da tehlikeyi ve avı haber veren bir sonar sistemiyle donatılmışlardır.

KAHVERENGİ PELİKAN (Pelecanus occidentalis)

Amerika'nın California kıyılarında ve Peru'nun açıklarındaki adalarda yaşayan bu kuşun uzunluğu bir metredir. Kanatlarını açtığında ise 2.25 m. olur. Asıl besin maddesi denizden avladığı balıklardır. Genel olarak küçük gruplar halinde yaşarlar. Özellikle çiftleşme döneminde bu kolonilerdeki çiftlerin sayısı birkaç yüzü bulur. Dişi her keresinde 2-3 yumurta yapar ve yumurtadan çıktıktan sonra yavruları 1 ay boyunca balıkla besler.

http://www.zeynirpeytin.com/zp/2013/02/14/okyanuslarda-denizlerde-ve-kutuplarda-yasayan-hayvanlar/

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder