19 Kasım 2012 Pazartesi

patrona halil kimdir, patrona halil isyanı nedir?


patrona halil kimdir, patrona halil isyanı nedir?


28 Eylül 1730 tarihinde İstanbul'da Patrona Halil adlı isyancı bir subay önderliğinde başlatılan ve günlerce sürüp Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın ölümüyle sonuçlanan ayaklanmaya tarihte "Patrona Halil İsyanı" denir. Bu Ayaklanma, Lale Devrinin sonunu getirmiştir. Sultan 3. Ahmet tahttan düşürülmüş yerine yeğeni 1. Mahmut geçirilmiştir. Patrona, bir deniz subaylığı rütbesidir. Patona Halil bir deniz subayıdır.
Ayaklanmanın sebebi, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın açtığı zevk ve sefahat devrinden memnun olmayan, bu yapılanları israf olarak gören ve büyük bir ekonomik sıkıntı çeken bir kitle olmuştur. İran seferinden olumsuz haberler gelmesi üzerine halk harekete geçmiş, camilerde ve diğer yerlerde propaganda yaparak ayaklanmanın zeminini oluşturmaya başlanmıştı. Uzun zamandır maaşlarını alamayan Yeniçerilerin içerisinde de huzursuzluk belirmişti.
Damat İbrahim Paşa nın zimmetine geçirdiği sandıklar dolusu altın Patrona Halili sinir etmiştir bu duruma , Patrona Halil tarafından kuruşuna dokunulmadan hazinedarbaşına teslim edildi.
Asiler daha önceki devirden elde kalan en önemli binaların bulundugu Saadabat'daki köşkleri yakıp küle döndürmeyi arzu etmekteydiler. Fakat I. Mahmud bu yangına izin vermedi. Ama yine de buraların yıkılmalarına engel olamadı.
I. Mahmud ayaklanma elebaşılarını birer görevle İstanbul'dan uzaklaştırmayı denedi. Patrona Halil Yeniçeri Ağası tarafından yapılan 10 bin altın maaşla nerede isterse vali olması teklifini reddedip; amacının mal, mülk ve unvan edinmek olmadığını ve bozuk düzeni kaldırmak ana hedefi olduğunu belirtti.
Güvenilir adamları aracılığıyla I. Mahmut, Kapıkulu asker ocaklarındaki isyancıları ve Patrona Halil etrafındaki kalabalığı kendi safına çekmekte biraz başarı kazandı. Patrona Halil, Şeyhülislam ve kazaskerin kefil olmaları ile bu yoldaşlarının ayrılmasını kabul etti.
PATRONA HALİL KİMDİR?
Patrona Halil 28 Eylül 1730′da başlayan ve Damat İbrahim Paşa’nın idamı, III. Ahmed’in tahttan indirilmesiyle sonuçlanan isyanda ön planda olmasına rağmen bu isyanın arkasında Damad İbrahim Paşa’nın hasımlarının olduğu söylenir. Memleketi uzun süre meşgul eden, birçok kişinin ölümüne sebep olan ayaklanma hareketi sonucunda Patrona Halil bir takım tavizler kopardı. İstanbul’da yüzlerce evi yaktı, haraç toplamaya vermeyenleri öldürmeye başladı. Ayrıca devlet kademelerinde atamalarda söz sahibi oldu. Ancak bir süre sonra, I. Mahmud ve Kaptan-ı Derya Mehmed Paşa’nın zekice planı sonrası kendisine rütbe ve makam verileceği gerekçesiyle saraya çağırılarak öldürüldü.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder