26 Kasım 2012 Pazartesi

Hayvanların sesler çıkarmasının nedeni nedir?

Bu soruya ben de bir soruyla karşılık vereceğim. İnsanlar neden konuşur? Bunun genel olarak cevabı "iletişim için" olacaktır. Peki sözünü ettiğimiz “iletişim” içine neler girer? Öncelikle henüz konuşmayı öğrenmemiş olan bir bebeği düşünelim. Zor bir durumda olduğunda, korktuğunda, canı sıkıldığında, acıktığında veya üşüdüğünde ağlayacak ve bu şekilde de annesini çağıracak, mutlu olduğunda ise yine çeşitli ses ve mimikler ile duygularını dile getirmeye çalışacaktır. Hayvanlarda da bunun gibi çeşitli durumlarda, duyguların diğer bireylere ifade edilebilmesi için çeşitli sesler çıkartılır. Bu seslerin her biri, taşıdıkları farklı anlamlara ve çıkarıldıkları farklı zamanlara göre değişik özelliklere sahiptir. Örneğin, kendisini tehlike altında hisseden ve bunu duyurmaya çalışan bir hayvanın sesi oldukça yüksek bir frekansta çıkacaktır. Kendi alanından bir yabancıyı uzaklaştırmak isteyen bir hayvanın sesi ise, oldukça gürültülü ve mümkün olduğunca ürkütücü olacaktır. Hayvanların iletişim amaçlı olarak çıkardıkları seslere, çoğunlukla birtakım hareketler veya mimikler de eklenir. Kuyruğun çeşitli şekillerdeki konumu veya sallanması, bakışların, kulakların ve ağzın şekli veya daha kompleks vücut hareketleri, çıkarılan seslerin anlamlarını tamamlayıcı niteliktedir. Özellikle sürüler veya koloniler halinde yaşayan hayvanlarda, çıkarılan farklı sesler sayesinde grup içinde ve gruplar arasında iletişim sağlanır.

Hayvanların çıkardıkları sesler, sadece ağızdan çıkartılan sesler ile kısıtlı değil. Örneğin çoğu böcek türü, farklı vücut bölgelerinin birbirine sürtülmesi ile çıkartılan sesler yardımıyla haberleşir. Üreme dönemlerinde şişirilip indirilen ses keseleri, kurbağaların çıkardıkları sesleri kuvvetlendirir. Bu tip seslerin, doğal olarak bizim kurduğumuz cümleler gibi uzun anlamları yoktur. Sadece "Beni rahat bırak! Burası benim alanım! Düşman geliyor! Besin buldum!" veya "Yardıma ihtiyacım var!" gibi, hayatta kalabilmeleri için gerekli belirli temel anlamlar taşırlar.

Bazı durumlarda ise, farklı amaçlar için sesler çıkartılır. Örneğin yarasalar, görme yetenekleri oldukça fakir olan gözlerinin açığını kapatabilmek için, uçarken çok tiz sesler çıkartırlar ve bu seslerin kendilerine geri dönüşüne göre, etraflarında bulunan cisimleri algılarlar. Yunuslar da, çıkarttıkları yüksek sesler sayesinde küçük balıkları sersemleterek avlarlar.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder