Doğum
tarihi
: 2 Ocak 1642
Doğum
yeri
: İstanbul
Babası
: İbrahim
Annesi
: Hatice Turhan Valide
Sultan
Tahta
çıktığı tarih
: 8 Ağustos 1648
Tahta
çıktığında yaşı : 6 yaş, 7 ay
Saltanatının
sonu
: 8 Kasım 1687
Tahttan
ayrılma sebebi : Görevden alındı
Saltanatının
süresi
: 39 yıl, 3 ay
Ölüm
tarihi
: 6 Ocak 1693
Ölüm
sebebi
: Nikris - depresyon -
zehir (?)
Öldüğü
yer
: Edirne
Gömülü
olduğu yer
: İstanbul, Yenicami,
Hatice Turhan Valide Sultan türbesinde.
Devri
: Duraklama devri
Dönemin olayları
· Sultan İbrahim’in 7 yaşındaki büyük oğlu IV.
Mehmet tahta çıktı (8 Ağustos).-1648
· Sultan İbrahim idam edildi (18
Ağustos).-1648
· Sultan İbrahim’in kanını bahane ederek isyan
eden Sipahiler, Yeniçeriler tarafından cezalandırıldı. Sultanahmet Vak’ası
denilen bu olay sonrası “Ağalar Saltanatı’’ başladı (28
Ekim).-1648
· Sultan İbrahim devrindeki nüfuzuyla ünlenen
Cinci Hoca idam edildi ve servetine el kondu (29
Ekim).-1648
· Orta Anadolu’da isyan eden Kara Haydaroğlu
Mehmet Bey, yakalanıp İstanbul’a getirildi ve idam edildi (12
Kasım).-1648
· Veziriazam Sofu Mehmet Paşa görevden alındı;
yerine Yeniçeri Ağası Kara Murat Ağa geçti (21
Mayıs).-1649
· Anadolu’da bir isyan hareketi başlatıp İzmit
üzerinden Bulgurlu’ya kadar ilerledikten sonra geri çekilmeye mecbur olan Gürcü
Nebi, bir baskın sonucu öldürüldü (7 Temmuz).-1649
· İkinci Kandiya kuşatması (29-30
Ağustos).-1649
· Venedik donanması, Çanakkale Boğazı’nı ikinci
defa olarak abluka altına aldı (15 Mart).-1650
· Veziriazam Kara Murat Paşa’nın istifası
nedeniyle Melek Ahmet Paşa göreve getirildi (5
Ağustos).-1650
· Çanakkale Boğazı’ndaki Venedik ablukasını
yoran Türk filosu, Girit’e yardım kuvvetlerini götürdü (12
Kasım).-1650
· Girit’e hareket eden Osmanlı donanması, Nakşa
adasında bozguna uğradı (13 Haziran).-1651
· Veziriazam Melek Ahmet Paşa’nın, bütçe
açığını kapatmak için karışık akçe bastırıp zorla altın toplamaya kalkışmasından
dolayı İstanbul’daki esnaf ve halk ayaklandı. Bu yüzden veziriazam azledildi;
yerine Abaza Siyavuş Paşa getirildi (21 Ağustos).-1651
· Saray entrikaları nedeniyle Valide Kösem
Sultan öldürüldü (2-3 Eylül).-1651
· Ağalar saltanatına son verildi (3
Eylül).-1651
· Azledilen Siyavuş Paşa’nın yerine Gürcü Ahmet
Paşa veziriazamlığa getirildi (27 Eylül).-1651
· Veziriazam Gürcü Mehmet Paşa, yaşlılığı
nedeniyle azledildi; Eski Mısır Valisi Tarhuncu Ahmet Paşa veziriazam oldu ve
Osmanlı Devleti’nde ilk bütçe taslağı yapıldı (20
Haziran).-1652
· Yapılan bütçe ve kısıtlama, saraya mensup
çıkar çevreleriyle bazı zenginleri rahatsız ettiğinden Veziriazam Tarhuncu Ahmet
Paşa idam edildi; yerine Derviş Mehmet Paşa getirildi (21
Mart).-1653
· Osmanlı donanması, Çanakkale Boğazı
açıklarında Venedik donanmasına karşı parlak bir zafer kazandı ve böylece Girit
yolu açıldı (16 Mayıs).-1654
· Veziriazam Derviş Mehmet Paşa’nın felç
geçirmesi üzerine, İstanbul hükümetine kafa tutan meşhur Halep Valisi İpşir
Mustafa Paşa göreve getirildi (28 Kasım).-1654
· Divan şairi ve hattat Cevri İbrahim Çelebi
öldü.-1654
· İstanbul’da gafil avlanmamak için Anadolu’dan
birçok asker toplayan İpşir Mustafa Paşa, Halep’ten Üsküdar’a ulaştı (25 Şubat);
fakat daha sonra korktuğu başına geldi ve idam edildi. Kara Murat Paşa
veziriazam oldu (11 Mayıs).-1655
· Veziriazam Kara Murat Paşa’nın azliyle yerine
Ermeni Süleyman Paşa gedi (19 Ağustos).-1655
· Ermeni Süleyman Paşa azledildi; Girit Serdarı
Gazi Deli Hüseyin Paşa veziriazam oldu (28 Şubat).-1656
· Çınar Vak’ası (Vak’a-i Vakvakiye) (4-14
Mart)-1656
· Deli Hüseyin Paşa’nın “6 günlük’’ sadareti
sonrası Arnavut Zurnazen Mustafa Paşa göreve getirildi; o da asker istemediği
için “4 saat’’ sonra azledilip veziriazamlık görevi ikinci kez Siyavuş Paşa’ya
verildi (5 Mart).-1656
· Siyavuş Paşa’nın ölümü üzerine Boynueğri
(boynu yaralı) Metmet Paşa veziriazam oldu (26
Nisan).-1656
· Kaptan-ı Derya Sarı Kenan Paşa komutasındaki
Osmanlı donanması, Çanakkale Boğazı önlerinde yapılan deniz savaşında
Venediklilere yenildi (26 Haziran).-1656
· Boynueğri Mehmet Paşa’nın azli sonrası
Köprülü Mehmet Paşa sadrazamlığa getirildi (15
Eylül).-1656
· Venedik donanmasına karşı Çanakkale Boğazı
önlerinde başarı kazanıldı (19 Temmuz).-1657
· Bozcaada, Venediklilerden geri alındı (31
Ağustos).-1657
· Ünlü Türk bilgini, yazar Kâtip Çelebi öldü
(24 Eylül).-1657
· Limni Savaşı (15
Kasım).-1657
· “Ravzat-ül-Ehrar’’ın yazarı ünlü Osmanlı
tarihçisi Şeyhülislâm Kara Çelebizade Abdülaziz Efendi vefat etti (7
Aralık).-1657
· Erdel serdarlığını üstlenen Veziriazam
Köprülü Mehmet Paşa, Canova, Şebeş ve Logoş kalelerini ele geçirdi (1
Eylül).-1658
· Köprülü Mehmet Paşa’ya karşı olan Halip
Valisi Abaza Kara Hasan Paşa önderliğinde Anadolu’daki 7 vali ve 50’ye yakın
sancakbeyi, isyan etti (13 Kasım).-1658
· Hükümet ordusu, Ilgın’da isyancılara yenildi
(11 Aralık).-1658
· Sırasıyla Girit serdarlığı, kaptan-ı deryalık
ve Rumeli beylerbeyliği yapan,devrin milli kahramanı Veziriazam Gazi Deli
Hüseyin Paşa, rüşvet ve suiistimal ile suçlanıp haksız yere idam edildi (29
Aralık).-1658
· Abaza Hasan Paşa ve diğer isyancılar,
Halep’te Serdar Murtaza Paşa tarafından kandırılarak bir ziyafet sonrası
öldürülüp kesik başları İstanbul’a gönderildi (16-17
Şubat).-1659
· Konotop zaferinde Rus ordusu imha edildi (12
Temmuz).-1659
· Eflâk isyanı bastırıldı (12
Kasım).-1659
· Çanakkale Boğazı’nın güvenliği için
“Seddülbahir’’ ve “Kilidülbahir’’ kaleleri inşa
edildi.-1659
· Seyyidi Ahmet Paşa, asi Erdel Prensi Rakoci
kuvvetlerini Szamos’ta kılıçtan geçirdi (23 Mayıs).-1660
· İstanbul’da en büyük yangın (24
Temmuz).-1660
· Erdel’de Varat Kalesi fethedildi (27
Ağustos).-1660
· Yarım yüzyıldan fazla süren bir aradan sonra
Yeni Cami’nin yapımına yeniden başlandı (22 Temmuz).-1661
· Veziriazam Köprülü Mehmet Paşa öldü (29
Ekim); yerine oğlu Fazıl Ahmet Paşa geçti (30 Ekim).-1661
· Avusturyalıların kışkırttığı ve Erdel
Prensliğine aday gösterdikleri Kemyanoş’un ordusu, Küçük Mehmet Bey kuvvetleri
tarafından mağlup edildi. Kemyanoş savaş meydanında öldü. Erdel meselesi bir kez
daha Osmanlıların lehine sonuçlandı (23 Ocak).-1662
· Veziriazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa “Uyvar
seferi’’ denilen Avusturya seferi serdarlığına getirildi (12
Nisan).-1663
· Uyvar Kalesi teslim alındı (24
Eylül).-1663
· Novigrad Kalesi, 27 gün süren bir kuşatmadan
sonra alındı (3 Kasım).-1663
· Zigetvar Kalesi, düşman kuvvetlerince
kuşatıldı (25 Ocak).-1664
· İlk temel atma tarihinden tam 63 yıl 9 ay 29
gün sonra tamamlanan Yeni Cami ibadete açıldı (8
Şubat).-1664
· Yeni Cami külliyesinin bir parçası olarak
yapılan Mısır Çarşısı inşaatı tamamlandı.-1664
· IV. Mehmet’in büyük oğlu Şehzade Mustafa
dünyaya geldi (5 Haziran).-1664
· Kanije yakınlarındaki Yenikale fethedildi (30
Haziran).-1664
· Saint Gothard Savaşı (1
Ağustos).-1664
· Vasvar Antlaşması (10
Ağustos).-1664
· Yeni Saray da denen Topkapı Sarayı, bir
cariye tarafından kundaklanarak yakıldı. Sarayın büyük bölümü yandı. Yakalanan
cariye boğdurularak idam edildi. (24
Temmuz).-1665
· Girit seferiyle görevlendirilen Veziriazam
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Edirne’den hareket etti (15 Mayıs) ve 47 gemiden
oluşan bir donanmayla Hanya’ya ulaştı (3 Kasım).-1666
· Kandiya Kalesi, Osmanlı ordusu tarafından
kuşatıldı (25-26 Mayıs); 6 ay 21 gün süren kuşatma, kış mevsiminin yaklaşması
nedeniyle durduruldu (16 Aralık).-1667
· Venediklilerin barış teklifi reddedildi ve
kuşatma ikinci kez başladı (30 Haziran).-1668
· Kandiya kuşatmasından bir sonuç alınamayınca,
duruma üzülen IV. Mehmet, bizzat sefere katılmaya karar vererek Edirne’den
Girit’e hareket etti (18 Ağustos).-1668
· Kandiya Kalesi üçüncü kez kuşatıldı (1
Haziran).-1669
· Düşman kuvvetleri, kaleyi teslime karar verip
müzakere teklifinde bulundular (28 Ağustos).-1669
· Kandiya’nın teslimi ve Girit’in Osmanlı
Devleti’ne iadesiyle ilgili Osmanlı-Venedik Barış Antlaşması imzalandı (5
Eylül).-1669
· Kandiya Kalesi’nin 93 anahtarı, iki gümüş
tepsi içinde Serdar-ı Ekrem Fazıl Ahmet Paşa’ya teslim edildi (27
Eylül).-1669
· Girit valiliği, eski vali Ankebut Ahmet
Paşa’ya verildi ve Fazıl Ahmet Paşa, Girit’ten Edirne’ye hareket etti (5
Mayıs).-1670
· Bucaş Antlaşması (18
Ekim).-1671
· Lehistan’ın Bucaş Antlaşması’nı kabul
etmemesi üzerine IV. Mehmet, ikinci kez Lehistan seferine çıktı (7
Ağustos).-1673
· Sarı Hüseyin Paşa, 30 bin askeriyle Hotin
Kalesi önünde bozguna uğradı (10 Kasım).-1673
· IV. Mehmet’in ikinci oğlu Şehzade Ahmet (III.
Ahmet) dünyaya geldi (31 Aralık).-1673
· IV. Mehmet, Ukrayna seferine çıktı (16
Haziran).-1674
· Ladjin Kalesi ele geçirildi (18
Ağustos).-1674
· Ukrayna’nın Lehistan’a bırakılması koşuluyla
yapılan barış anlaşması reddedildi (21 Ağustos).-1674
· IV. Mehmet, Ukrayna seferini tamamlayıp
Edirne’ye hareket etti (18 Eylül).-1674
· Lehistan Serdarı Şişman İbrahim Paşa, Leopol
(Lemberg) Kalesi’ni kuşattıysa da, Leh ordusunun hücumu karşısında kuşatma
kaldırıldı (24 Ağustos).-1675
· Büyük Devlet adamı Veziriazam Köprülü Fazıl
Ahmet Paşa 40 yaşında öldü (2-3 Kasım).-1676
· Fazıl Ahmet Paşa’nın ölümü üzerine Merzifonlu
Kara Mustafa Paşa veziriazamlığa getirildi (5 Kasım).-1676
· Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından
yaptırılan Köprülü külliyesi inşaatı tamamlandı.-1676
· Çehrin Kalesi kuşatıldı ve Rusya’ya savaş
ilan edildi (14 Ağustos).-1677
· IV. Mehmet, Rusya seferi için İstanbul’dan
hareket etti (30 Nisan).-1678
· Çehrin Kalesi ikinci kez kuşatıldı (19
Temmuz).-1678
· Çehrin Kalesi ele geçirildi (20-21
Ağustos).-1678
· İkinci Rus seferine çıkan IV. Mehmet,
İstanbul’dan Edirne’ye hareket etti (29 Ekim).-1680
· Osmanlı- Rus barışı (Bahçesaray Barışı) (11
Şubat).-1681
· Sakız faciası (24
Temmuz).-1681
· Budin Beylerbeyi Vezir İbrahim Paşa, Orta
Macaristan üzerine sefere çıktı (27 Temmuz).-1682
· Büyük Türk gezgini, “Seyahatname’’ yazarı
Evliya Çelebi öldü.-1682
· Kaş Kalesi ve diğer 28 kale,
Avusturyalılardan alınıp İmre Tökeli’ye teslim edildi (15
Ağustos).-1682
· Avusturya seferine karar veren IV. Mehmet,
İstanbul’dan Edirne’ye hareket etti (1 Nisan).-1683
· Belgrad’ta kalan IV. Murat’ın serdar-ı Ekrem
olarak sefer için görevlendirdiği Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, ordunun başına
geçti (24 Mayıs).-1683
· İstonil Belgrad savaş meclisinde, Viyana
kuşatmasına karar verildi (27 Haziran).-1683
· İkinci Viyana kuşatması (14 Temmuz-12
Eylül).-1683
· Kırım Hanı Murat Giray’la Budin Beylerbeyi
Arnavut Koca İbrahim Paşa’nın ihaneti yüzünden kaybedilen Alamandağı Meydan
Savaşı üzerine ikinci Viyana kuşatması kaldırıldı ve ordu, perişan bir durumda
geri çekildi.-1683
· Viyana önlerinde dağılan ordu, Yanıkkale
konağında toplandı ve hain vezir Arnavut Koca İbrahim Paşa idam edildi (14
Eylül).-1683
· Tuna üzerindeki Ciğerdelen Kalesi civarında
Budin Beylerbeyi Kara Mehmet Paşa, Sobieski kuvvetlerini yendi (7
Ekim).-1683
· Estergon Kalesi, düşmana teslim edildi (1
Kasım).-1683
· Veziriazam ve Serdar-ı Ekrem Merzifonlu Kara
Mustafa Paşa’nın idamına karar verilmesi üzerine üçüncü vezir Kara İbrahim Paşa
göreve getirildi (15 Aralık).-1683
· Veziriazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam
edildi (25 Aralık).-1683
· Vişgrad Kalesi, düşman tarafından ele
geçirildi (18 Haziran).-1684
· Budin Beylerbeyi Kara Mehmet Paşa, Vayçen’de
bozguna uğradı (27 Haziran).-1684
· Venedik Cumhuriyeti, Osmanlı Devleti’ne karşı
savaş ilan etti (15 Temmuz).-1684
· Ayamavri Kalesi, Venedikliler tarafından
teslim alındı; ayrıca Dalmaçya cephesindeki birçok kale kaybedildi (8
Ağustos).-1684
· Preveze Kalesi, 7 günlük bir kuşatma sonrası
çatışma olmaksızın düşmana teslim edildi (28 Eylül).-1684
· Budin, 3 ay 19 gün sonra, düşmanın kuşatmayı
kaldırmasıyla kurtuldu (2-3 Kasım).-1684
· Bosna Beylerbeyi Fındık Mustafa Paşa,
Venediklilerin Dalmaçya Valisi Pietro Valerio’nun ordusuna karşı büyük başarı
kazandı (Sing Zaferi) (7 Nisan).-1685
· Koron kuşatması sırasında Mora Serdarı Halil
Paşa ve Siyavuş Paşa şehit oldu, Müslüman halk kılıçtan geçirildi (3
Haziran).-1685
· Estergon Kalesi’ni kuşatan Macaristan Serdarı
Melek İbrahim Paşa, kuşatmayı kaldırıp geri çekildi (16
Ağustos).-1685
· 22 yıl Osmanlı hakimiyetinde kalan Uyvar
Kalesi, 50 günlük kuşatma sonrası düşmana teslim edildi (19
Ağustos).-1685
· Kara İbrahim azledilip üçüncü vezir Sarı
Süleyman Paşa veziriazamlığa getirildi (18 Aralık).-1685
· Venedikliler Navarin Kalesi’ni kuşattılar (2
Haziran); yardıma gelen Mora Seraskeri İsmail Paşa öldü ve kale, çatışma
olmaksızın düşmana teslim edildi (15 Haziran).-1686
·
160 yıl Osmanlı hakimiyetinde kalan
Budin Kalesi, Avusturya ordusu tarafından ele geçirildi (2 Eylül). Bu sonuç,
Macaristan’ın elden çıkmasına yol açtı.-1686
· Mohaç bozgunu sonucu 20 bin şehit verildi;
Valpo, Posega gibi 15 kale düşmana teslim edildi (12
Ağustos).-1687
· Cephedeki ordu, Sadrazam ve Serdar Sarı
Süleyman Paşa’ya karşı isyan hareketi başlatıp İstanbul’a doğru yürüyüşe geçti
(5 Eylül). Veziriazam, bir gemiye binerek Tuna yoluyla İstanbul’a kaçtı. Halep
Beylerbeyi Siyavuş Paşa, askerin isteği üzerine serdar vekilliğine getirildi ve
durum padişaha bildirildi. Asi ordu, cepheyi terk ederek Belgrad’a çekildi ve
Edirne üzerine yürüdü. Bu durum üzerine, Siyavuş Paşa veziriazamlığa atandı.
-1687
· Atina, Venedikliler tarafından zaptedildi (25
Eylül).-1687
· İstanbul önüne gelen asi ordu tarafından, av
merakı yüzünden devlet işlerini yüzüstü bırakmakla suçlanan padişah IV. Mehmet
tahtan indirildi (8 Kasım).-1687
GERİLEME
DEVRİ PADİŞAHLARI (1683 –
1792)
Doğum
tarihi
: 15 Nisan 1642
Doğum
yeri
: İstanbul
Babası
: İbrahim
Annesi
: Safiha Dilâşub Valide
Sultan
Tahta
çıktığı tarih
: 9 Kasım 1687
Tahta
çıktığında yaşı : 45 yaş, 7 ay
Saltanatının
sonu
: 22 Haziran 1691
Tahttan
ayrılma sebebi : Ölüm
Saltanatının
süresi
: 3 yıl, 7 ay
Ölüm
tarihi
: 22 Haziran 1691
Ölüm
sebebi
: İstiska (Vücudunda su
toplanma)
Öldüğü
yer
: Edirne
Gömülü
olduğu yer
: İstanbul, Süleymaniye,
I. Süleyman'ın türbesinde.
Devri
: Gerileme devri
Dönemin
olayları
· Sultan İbrahim’in ikinci oğlu Sultan
Süleyman, 46 yaşında tahta çıktı (8 Kasım).-1687
· Eğri Kalesi, hiçbir çatışma olmaksızın
düşmana teslim edildi (14 Kasım).-1687
· Veziriazam Siyavuş Paşa’nın yerine Nişancı
İsmail Paşa atandı (2 Mart).-1688
· Nişancı İsmail Paşa azledilerek Tekirdağlı
Bekri Mustafa Paşa veziriazamlığa getirildi (2
Mayıs).-1688
· İstolni Belgrad Kalesi elden çıktı (6
Eylül).-1688
· Belgrad Kalesi, 29 gün kuşatma altında
kaldıktan sonra Avusturya ordusu tarafından ele geçirildi. Tuna’daki Türk
gemileriyle kaçmaya çalışan halk, kılıçtan geçirildi (8
Eylül).-1688
· II. Süleyman, Avusturya seferi için
Edirne’den hareket etti (6 Haziran).-1689
· Tuna üzerindeki Gladova ve Orşova kaleleri
geri alındı (8 Temmuz).-1689
· Arap Recep Paşa, Batucina’da yenildi (30
Ağustos).-1689
· Macaristan Serdarı Arap Recep Paşa, Niş
önlerinde bozguna uğradı (24 Eylül). Bu yüzden Recep Paşa idam
edildi.-1689
· Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa görevden alınıp
Köprülü Fazıl Mustafa Paşa Veziriazamlığa getirildi (25
Ekim).-1689
· Rumeli’yi düşman istilasından temizleyen
Kırım Hanı Selim Giray, Edirne’ye geldi (23 Şubat).-1690
· Eyüp yangını (7-8
Haziran).-1690
· Kanije Kalesi, hiçbir çatışma olmaksızın
düşmana teslim edildi (11 Temmuz).-1690
· Veziriazam Fazıl Mustafa Paşa, Serdar-ı Ekrem
göreviyle Edirne’den İstanbul’a hareket etti (13
Temmuz).-1690
· Erdel’de Avusturyalılara karşı Zernescht
zaferi kazanıldı (21 Ağustos).-1690
· Belgrad geri alındı (8
Ekim).-1690
· Mısırçarşısı yangını (1-2
Ocak).-1691
· Avlonya Kalesi, 31 gün süren kuşatma sonrası,
Venediklilerden geri alındı (6 Mart).-1691
· Tuna nehri üzerindeki Adakale, Osmanlı
egemenliği altına girdi. 1923’te Romanya’ya geçen Adakale, 1972’de yapılan baraj
sonrası sular altında kaldı.-1691
· II. Süleyman, 3 yıl 7 ay 4 günlük saltanattan
sonra 50 yaşında hayata gözlerini kapadı (22
Haziran).-1691
Doğum
tarihi
: 25 Şubat 1643
Doğum
yeri
: İstanbul
Babası
: İbrahim
Annesi
: Hatice Muazzez
Sultan
Tahta
çıktığı tarih
: 22 Haziran 1691
Tahta
çıktığında yaşı : 48 yaş, 4 ay
Saltanatının
sonu
: 6 Şubat 1695
Tahttan
ayrılma sebebi : Ölüm
Saltanatının
süresi
: 3 yıl, 7 ay
Ölüm
tarihi
: 6 Şubat 1695
Ölüm
sebebi
: Verem
Öldüğü
yer
: Edirne
Gömülü
olduğu yer
: İstanbul, Süleymaniye,
I. Süleyman türbesinde.
Devri
: Gerileme devri
Dönemin olayları
· Sultan İbrahim’in üçüncü oğlu II. Ahmet,
Edirne’de tahta çıktı (22 Haziran).-1691
· Köprülü Fazıl Mustafa Paşa, Salankemen
Savaşı’nda şehit oldu (19 Ağustos).-1691
· Arabacı Ali Paşa, Sadrazamlığa ve serdarlığa
getirildi (30 Ağustos).-1691
· Devlet adamı, “Vekayiname’’ yazarı ve tarihçi
Nişancı Abdi Paşa, görevli bulunduğu Sakız’da öldü.-1692
· Arabacı Ali Paşa'nın azli sonrası Çalık Ali
Paşa, veziriazamlığa atandı (27 Mart).-1692
· Avusturyalılar tarafından 8 ay 4 gün kuşatma
altında tutulan Varat Kalesi, yardım gelmemesi ve açlık sebebiyle çatışma
olmaksızın teslime mecbur kaldı (18 Temmuz).-1692
· IV. Mehmet (Avcı), tahttan
uzaklaştırılışından 5 yıl sonra 52 yaşında öldü (6 Ocak). Cenazesi, Edirne’den
İstanbul’a getirilip annesinin Yeni Cami’deki türbesine
defnedildi.-1693
· Çalık Ali Paşa'nın istifası sonucu boşalan
veziriazamlığa Bozoklu Mustafa Paşa getirildi (27
Mart).-1693
· Büyük İstanbul yangını (7
Haziran).-1693
· Avusturyalılar tarafından 44 gün kuşatma
altında tutulan Belgrad Kalesi, Veziriazam Bozoklu Mustafa Paşa tarafından
kurtarıldı (12 Eylül).-1693
· Bozoklu Mustafa Paşa'nın yerine Sürmeli Ali
Paşa veziriazam oldu (14 Mart).-1694
· Gabella Kalesi düşman eline geçti (28
Haziran).-1694
· Sakız Kalesi, çarpışma olmaksızın
Venediklilere teslim edildi (21 Eylül).-1694
· II. Ahmet, 52 yaşında vefat etti (6 Şubat).
Cenazesi, Edirne’den İstanbul’a getirilip Kanunî Sultan Süleyman türbesine
defnedildi.-1695
Doğum
tarihi
: 3 Haziran 1664
Doğum
yeri
: Edirne
Babası
: IV. Mehmet
Annesi
: Rabia Gülnûş Emetullah
Valide Sultan
Tahta
çıktığı tarih
: 6 Şubat 1695
Tahta
çıktığında yaşı : 30 yaş, 8 ay
Saltanatının
sonu
: 22 Ağustos 1703
Tahttan
ayrılma sebebi : Zorunlu olarak uzaklaştırıldı
Saltanatının
süresi
: 8 yıl, 7 ay
Ölüm
tarihi
: 29 Aralık 1703
Ölüm
sebebi
: İstiska-prostat(?)
Öldüğü
yer
: İstanbul
Gömülü olduğu yer
: İstanbul, Yenicami,
Hatice Turhan Valide Sultan türbesinde.
Devri
: Gerileme devri
Dönemin olayları
· IV. Mehmet’in büyük oğlu II. Mustafa, 31
yaşında tahta çıktı (6 Şubat).-1695
· Kaptan-ı Derya Mezomorto Hüseyin Paşa, Sakız
adasını Venediklilerden Koyunadaları Savaşı’yla geri aldı (18
Şubat).-1695
· Veziriazam Sürmeli Ali Paşa görevden alındı;
yerine Elmas Mehmet Paşa atandı (2 Mayıs).-1695
· II. Mustafa, Macaristan’ı geri almak için
Avusturya seferine çıktı (30 Haziran).-1695
· Lippa Kalesi fethedildi (9
Eylül).-1695
· Osmanlı donanması, Midilli açıklarında
Venediklilere karşı Zeytinburnu zaferini kazandı (18
Eylül).-1695
· Lugos Savaşı (22
Eylül).-1695
· Azak Kalesi, 95 gün süren düşman kuşatması
sonrası kurtarıldı (13 Ekim).-1695
· II. Mustafa’nın büyük oğlu Şehzade Mahmut
dünyaya geldi (2 Ağustos).-1696
· Azak Kalesi düşmana teslim edildi (6
Ağustos).-1696
· Ulaş (Olasch)zaferi (27
Ağustos).-1696
· Bozcaada Deniz Savaşı (5
Temmuz).-1697
· Sadrazam Elmas Mehmet Paşa kumandasındaki
Osmanlı ordusu, Zenta’da (Sente) bozguna uğradı (11
Eylül).-1697
· Zenta Savaşı’nda şehit olan Veziriazam Elmas
Mehmet Paşa'nın yerine Amcazade Hüseyin Paşa getirildi (18
Eylül).-1697
· Hattat Hafız Osman
öldü.-1698
· İngiltere ve Hollanda’nın arabuluculuğunda,
Avrupa’da savaşan devletler arasında barış anlaşması yapılması uygun görüldü. Bu
toplantıya katılmak için Osmanlı delegeleri Belgrad’dan Karlofça’ya hareket etti
(20 Ekim).-1698
· II. Mustafa’nın ikinci oğlu Şehzade Osman
dünyaya geldi (2 Ocak).-1699
· Karlofça Antlaşması imzalandı (26
Ocak).-1699
· Karlofça Antlaşması’nın imzalanması üzerine
II. Mustafa; Avusturya, Venedik, Lehistan ve Rus elçilerini kabul etmek üzere
Edirne’den İstanbul’a geldi (10 Eylül).-1699
· Fransız ressam Jean-Baptiste Van Mour,
elçilik görevlisi olarak İstanbul’a geldi.-1699
· Osmanlı Devleti ile Rusya arasında İstanbul
Barış Antlaşması imzalandı (14 Temmuz).-1700
· En büyük Türk denizcilerinden Mezomorto
Hüseyin Paşa öldü (21 Temmuz).-1701
· İstanbul Bedesten’de çıkan yangında,
Sipahiler Çarşısı, Bitpazarı ve Mercan Çarşısı tamamen yandı (3-4
Aralık).-1701
· Amcazade Hüseyin Paşa'nın istifası sonrası
veziriazamlığa Bağdat Valisi Daltaban Mustafa Paşa getirildi (4
Eylül).-1702
· İstanbul Boğazı Anadolu yakasında, Amcazade
Hüseyin Paşa adına, Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı
yapıldı.-1702
· “Tatar fitnesi’’ diye adlandırılan Kırım
isyanı, Çelebi Yusuf Paşa tarafından bastırılmıştı. Bu isyanda Kırım Hanı Devlet
Giray, veziriazamın da kendisiyle beraber olduğunu söylediğinden Mustafa Paşa yerine Rami Mehmet Paşa
veziriazamlığa getirildi (24 Ocak)
. Daltaban Mustafa Paşa, azlinden üç gün sonra
idam edildi. Bu olayda parmağı olan ve Mehmet Paşa'yı veziriazamlığa getirten de
Şeyhülislâm Feyzullah Efendi’dir.-1703
· “Edirne Vak’ası”nın ardından II. Mustafa’nın
9 yıllık saltanatı sona erdi ve III. Ahmet padişah oldu (22
Ağustos).-1703
Doğum
tarihi
: 31 Aralık 1673
Doğum
yeri
: Hacıoğlu Pazarı
Kışlağı
Babası
: IV. Mehmet
Annesi
: Rabia Gülnûş Emetullah
Valide Sultan
Tahta
çıktığı tarih
: 22.8.1703
Tahta
çıktığında yaşı : 29 yaş, 8 ay
Saltanatının
sonu
: 2 Ekim 1730
Tahttan
ayrılma sebebi : I. Mahmut lehine feragat
Saltanatının
süresi
: 27 yıl, 1 ay
Ölüm
tarihi
: 1 Temmuz 1736
Ölüm
sebebi
: Zehir (?)
Öldüğü
yer
: İstanbul
Gömülü
olduğu yer
: İstanbul, Yenicami,
Hatice Turhan Valide Sultan türbesinde.
Devri
: Gerileme devri
Dönemin olayları
· II. Mustafa’nın öz kardeşi III. Ahmet, 23.
Osmanlı padişahı olarak 30 yaşında tahta çıktı (22
Ağustos).-1703
· II. Mustafa’nın tahtan indirilmesinde etken
olan ihtilâl idaresi, III. Ahmet tarafından, ihtilâlin elebaşıları birbirine
düşürülerek tasfiyeye başlandı. Kavanoz Ahmet Paşa sadrazamlıktan alınıp Enişte
Hasan Paşa sadarete getirildi (17 Kasım).-1703
· II. Mustafa, tahttan indirilişinden 4 ay 8
gün sonra 40 yaşında öldü ve Yeni Camii’de babası IV. Mehmet’in türbesine
gömüldü (29 Aralık).-1703
· Enişte Hasan Paşa'nın azli sonrası Kalaylıkoz
Ahmet Paşa veziriazam oldu (28 Eylül).-1704
· Rus Çarı Deli Petro’nun barış şartlarını
yerine getirmede isteksiz davranması üzerine Karadeniz’deki ve sınırdaki tüm
kalelerde güvenlik önlemleri alındı.-1704
· Alman yönetimine karşı Macaristan’da Rakoçi
Ferenç, isyan hareketi başlattı.-1704
· Kalaylıkoz Ahmet Paşa azledilip Kaptan-ı
Derya Baltacı Mehmet Paşa veziriazamlığa getirildi (25
Aralık).-1704
· Kasımpaşa’daki Tersane-i Amire’de gemi
kalafatlanırken ihmal yüzünden kereste depolarının yanması sonucu olay yerine
giden padişah, Kaptan-ı Derya Abdullah Paşa’yı bu olayın sorunlusu kabul edip
ibret olsun diye hemen idam ettirdi.-1705
· Baltacı Mehmet Paşa'nın yerine Çorlulu Ali
Paşa veziriazam oldu (3 Mayıs).-1706
· III. Ahmet’te çiçek ve özellikle lâle merakı
başladı. Bu sebeple Saray-ı Hümayunda “Şimşirlik” denen yerde çiçek bahçesi
tanzim edildi ve bu bahçede saray eğlencesi
düzenlendi.-1707
· Sadrazam Çorlulu Ali Paşa Camii’nin yapımı
tamamlanıp ibadete açıldı.-1707
· İstanbul Eyüp’te çıkan yangında, İskele
civarı yalılarıyla Eyüp Çarşısı tamamen yandı.-1708
· Üsküdar’da Yeni Valide Camii’nin yapımına
başlandı. Bu camiyi yaptıran, IV. Mehmet’in eşi Emetullah Rabia Gülnûş
Sultan’dır. Kendisi’de, caminin yanında çok güzel bir yapı olan bir açık türbede
yatmaktadır.-1708
· Cezayir’in en önemli limanlarından Oran
kentinin anahtarları, III. Ahmet’e takdim edildi (14
Aralık).-1708
· III. Ahmet, 4 yaşındaki kızı Fatma Sultan’ı,
zekâsı ve yakışıklılığıyla ünlü istikbalin veziriazamı Silahtar Ağası Şehit Ali
Paşa'ya nikâhladı.-1709
· Silahtar Ağanın baskısına dayanamayan
Muşkaralı İbrahim Ağa (geleceğin büyük sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa)
kendi isteği ile harameyn muhasebeciliğine atanıp saraydan
çıkarıldı.-1709
· Lale merakının gittikçe artması üzerine III.
Ahmet,sarayın has oda sofası önünde yeni bir lâle bahçesi tanzim ettirip
ışıklandırma için billûr avizelerle donattı.-1709
· Beşiktaş’taki Kara Mehmet Paşa Yalısı,
sahilsaray olarak düzenlendi; bahçesinde lâleler
yetiştirildi.-1709
· İsveç Kralı Demirbaş Şarl (Charles),
Poltova’da Rus Çarı Deli Petro’ya mağlûp olması üzerine maiyetiyle birlikte
Türkiye’ye iltica etti.-1709
· Boğdan voyvodası Mihail’in ihaneti yüzünden
Ruslar, bu prenslik toprağında mülteci olarak bulunan 2000 İsveç askerini
kılıçtan geçirdi. Boğdan voyvodası görevden alındı ve Türk-Rus ilişkileri
gerginleşti. Fakat daha önceki barış antlaşması
yenilendi.-1710
· İsveç kralına gösterilen misafirperverliğin
devlete ağır külfetler yüklediği, kralın Bender’deki ikametinin ileride Rusya
ile yeni bir savaşa sebep olacağı gerekçesiyle Sadrazam Çorlulu Ali Paşa
azledilip Köprülü Numan Paşa veziriazamlığa getirildi (16
Haziran).-1710
· Numan Paşa'nın azli sonrası Baltacı Mehmet
Paşa ikinci kez sadrazam oldu (18 Ağustos).-1710
· Veziriazam Baltacı Mehmet Paşa'nın
komutasındaki Osmanlı ordusu, Prut seferine çıktı (9
Nisan).-1711
· 3 gün süren Prut Savaşı’nda Kırım Hanı Devlet
Giray’ın da yardımıyla Rus ordusu kuşatıldı. Rus ordusunun aman dilemesi sonucu
Prut Barış Antlaşması yapıldı (21 Temmuz).-1711
· İstanbul’daki düşmanları tarafından, çarı
elden kaçırmakla suçlanan Baltacı Mehmet Paşa görevden alındı; yerine Gürcü
Yusuf Paşa veziriazam oldu (20 Kasım).-1711
· Büyük divan şairi Nâbi öldü (10
Nisan).-1712
· İngiliz ve Hollanda elçilerinin aracılığıyla
İstanbul’da 25 yıllık bir barış anlaşması imzalandı (16
Nisan).-1712
· Rusların anlaşma şartlarını yerine
getirmemelerinden dolayı yeni bir Rus seferine karar verildi (11
Kasım).-1712
· Gürcü Yusuf Paşa'nın yerine Silahtar Süleyman
Paşa, veziriazamlığa getirildi (12 Kasım).-1712
· Bender’de mülteci bulunan İsveç Kralı
Demirbaş Charles’ın, memleketine gönderilmesine karar verildi (1
Şubat).-1713
· Silahtar Süleyman Paşa'nın yerine Kaptan-ı
Derya Hoca İbrahim Paşa (6 Nisan); Hoca İbrahim Paşa'nın azledilip idam
edilmesiyle de Silahtar Ali Paşa veziriazam oldu (27
Nisan).-1713
· Osmanlı-Rus barışına kesin şeklini veren
Edirne Antlaşması imzalandı (24 Haziran).-1713
· Mülteci İsveç Kralı Demirbaş Şarl,
Dimetoka’dan memleketine dönmek üzere hareket etti (19
Eylül).-1714
· Akdeniz’deki korsanlık olayları yüzünden
Venedik ile yapılan anlaşma bozuldu ve Venedik seferine karar verildi (8
Aralık).-1714
· III. Ahmet ve Veziriazam Silahtar Ali Paşa,
ordunun başında İstanbul’dan Edirne’ye hareket etti (1 Nisan). Padişah,
Edirne’de kaldı ve Ali Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu,
Serez-Selânik-Yenişehir üzerinden Mora’ya gitti (19
Nisan).-1715
· Mora’nın kuzeyini ele geçiren Osmanlı ordusu,
Anadolu’dan (Nauplion) Güney Mora’ya hareket etti (7
Ağustos).-1715
· 51 günde Mora fethini tamamlayıp Mora’yı
Venediklilerden geri alan Osmanlı ordusu, Mora’dan hareket etti (22
Ağustos).-1715
· Suda, Carabusa ve İspirlonga kaleleri ele
geçirildi; böylece Venedikliler Girit’ten tamamen uzaklaştırıldı (24
Eylül).-1715
· Venediklileri himayeye kalkışan Avusturya’ya
karşı Nemçe seferi açıldı (24 Nisan).-1716
· Petervaradin Savaşı’nda Osmanlı ordusu
bozguna uğradı. Bu savaşta Veziriazam Silahtar Ali Paşa şehit düştü (5
Ağustos).-1716
· Şehit düşen Silahtar Ali Paşa'nın yerine
Belgrad Muhafızı Hacı Halil Paşa, veziriazamlığa ve ordu komutanlığına getirildi
(22 Ağustos).-1716
· Vak’anüvis (resmi devlet tarihçisi) Nâima, 62
yaşında öldü (Eylül).-1716
· Macaristan’daki son Türk vilayet merkezi olan
Tamışvar Kalesi düşman eline geçti (20 Ekim).-1716
· III. Ahmet’in oğlu Şehzade Mustafa (III.
Mustafa) dünyaya geldi (28 Ocak).-1717
· III. Ahmet’in kızı Fatma Sultan’la evlenen
Nevşehirli İbrahim Paşa, saraya damat oldu (18
Şubat).-1717
· Belgrad Kalesi, çatışma olmaksızın
Avusturya’ya teslim edildi (18 Ağustos).-1717
· Veziriazam Hacı Halil Paşa'nın yerine Nişancı
Mehmet Paşa getirildi (26 Ağustos).-1717
· Nişancı Mehmet Paşa'nın azliyle boşalan
sadrazamlık makamına Nevşehirli Damat İbrahim Paşa getirildi (9
Mayıs).-1718
· İstanbul Cibali’de çıkan ve şiddetli poyrazın
etkisiyle gittikçe yayılan yangın, 27 saat içinde şehrin büyük bölümünü kül etti
(17 Temmuz).-1718
· Venedik ve Avusturya ile Pasarofça Antlaşması
imzalandı (21 Temmuz).-1718
· Osmanlı İmparatorluğu’nda 12 yıl süren ve
“Lale Devri” olarak adlandırılan dönem başladı.-1718
· İstanbul’da 3 dakika süren büyük bir deprem
oldu (25 Mayıs).-1718
· İstanbul Gedikpaşa yangınında Kumkapı’dan
surlara kadar birçok güzel saray ve konak tamamen yandı (21-22
Temmuz).-1718
· III. Ahmet Kütüphanesi yapıldı (23
Kasım).-1719
· Damat İbrahim Paşa Külliyesi’nin yapımı
tamamlandı.-1720
· Kuleli Bahçe Camii’nin yapımı sona
erdi.-1720
· III. Ahmet, oğullarına Okmeydanı’nda 15 gün
15 gece süren sünnet düğünü yaptırdı.-1720
· İstanbul Kız Kulesi’ne ilk defa olarak bir
deniz feneri konuldu.-1721
· İstanbul Balat’taki yangında yüzlerce ev
yandı.-1721
· Diplomat ve bilim adamı, yazar Yirmisekiz
Çelebi Mehmet Efendi, elçilik göreviyle gittiği Fransa’dan
döndü.-1721
· Kâğıthane deresi üzerinde Sadabad Sarayı
yapıldı.-1722
· Safevî (İran) tahtındaki karışıklıklar
üzerine Osmanlı ordusu, doğu cephesi harekatına başladı. Gürcistan’da işgal
edilen Tiflis ve Gori kaleleri anahtarları, III. Ahmet’e takdim edildi (9
Temmuz).-1723
· Silahtar Tarihi yazarı Fındıklılı Mehmet Ağa
öldü.-1723
· İran’da Kirmanşah, Loristan ve Erdelan eyalet
merkezleri, Osmanlı ordusu tarafından işgal edildi (15
Ekim).-1723
· Romen devlet adamı, tarihçi, ansiklopedici,
yazar ve besteci Kantemiroğlu (Dimitrie Cantemir)
öldü.-1723
· Azerbaycan Cephesi Seraskeri Köprülü Abdullah
Paşa'nın gönderdiği kuvvetler, Hoy şehrini fethetti. Bunun üzerine Çors Kenti de
teslim oldu. Böylece Batı İran’ın önemli bölümü ele geçirilmiş oldu (6
Mayıs).-1724
· Batı İran’ın paylaşımı konusunda Osmanlı-Rus
Barış Antlaşması imzalandı (24 Haziran).-1724
· Kafkas cephesinde Nahcıvan fethedildikten
sonra Irak cephesinde de 58 günlük bir kuşatmayı takiben Hemedan’a girildi.
Ayrıca Azerbaycan cephesinde de Tebriz Kalesi kuşatıldı (31
Ağustos).-1724
· Erivan Kalesi, çatışma olmaksızın teslim
alındı (3 Ekim).-1724
· III. Ahmet’in Rabia Şermi Sultan’dan olan
oğlu I. Abdülhamit dünyaya geldi (20 Mart).-1725
· Fransız mühendisi Davut Gerçek Ağa,
İstanbul’da ilk defa olarak yangın tulumbası yapıp kullandı. Daha sonra Davut
Gerçek Ağa’nın başında bulunduğu, Yeniçeri Ocağı’na bağlı bir Tulumbacı Ocağı
kuruldu.-1725
· İran’ın Tebriz (3 Ağustos) ve Gence (4 Eylül)
şehirleri fethedildi.-1725
· Loristan eyaleti ve eyalet merkezi
Hürremabad, Osmanlı topraklarına katıldı (6 Eylül).-1725
· Afganlı Eşref Şah’ın, Hilâfet iddiasıyla Batı
İran’ı tahliye isteği reddedildi (12 Mart).-1726
· Andican Savaşı.-1726
· İstanbul Bebek’te cami, hamam ve Hümûyunâbad
sahil sarayı yapıldı.-1726
· İstanbul kadınlarının sokaklarda süslü ve
açık saçık gezmeleri yasaklandı.-1726
· Matbaacılığın kabulü hakkında ferman
yayımlandı (Temmuz).-1727
· İstanbul çiçekçilerinde lâle soğanı
karaborsasının görülmesi üzerine lâle soğanı fiyatlarına narh konuldu.
Uymayanlar, uzak ülkelere sürgünle cezalandırıldılar.-1727
· İran’la Hemedan Barış Antlaşması imzalandı (4
Ekim).-1727
· İlk Osmanlı matbaası faaliyete geçti ve ilk
eser olarak “Vankulu Lûgatı” dizilmeye başlandı (16
Aralık).-1727
· Üsküdar’da III. Ahmet Meydan Çeşmesi
yapıldı.-1728
· Topkapı Sarayı önünde III. Ahmet Sebili ve
Çeşmesi yapıldı.-1728
· Büyük İstanbul yangınında şehrin sekizde biri
yandı (27 Temmuz).-1729
· İran’da Ali Han, yıkılmakta olan Safevî
saltanatını canlandırdı. Önce Afganlı Eşref Şah’ı mağlûp ettikten sonra Batı
İran’da Osmanlıların fethettiği Nihavend, Hemedan ve Kirmenşah’ı geri aldı (2
Temmuz).-1730
· Batı İran’da Osmanlıların fethettiği yerleri
geri almak için başlayan İran taarruzlarından dolayı III. Ahmet, Doğu seferine
çıkmak üzere İstanbul’dan hareket etti.-1730
· Patrona Halil isyanı (28
Eylül).-1730
· Patrona Halil Ayaklanması sonucu Lâle Devri
padişahı III. Ahmet, 27 yıllık saltanatı sonrası 57 yaşında tahttan
indirildi.-1730
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder