17 Ekim 2012 Çarşamba

KANSIZLIK NEDEN OLUŞUR ?





 

Kansızlık neden olur

Kansızlık neden olur
Alyuvarlar (eritrositler)

DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİ
Kansızlık tıpta "anemi" terimi ile ifade edilir. Kanın şekilli elementlerini oluşturan alyuvarların sayısında ya da hemoglobin (Hb) içeriğindeki azalmaya denir. Hb eritrositlerin içinde bulunur, görevi dokulara oksijen taşımaktır ve yapısında elementer demir (Fe) bulunur. Pratikte Hb değerlerine bakarak kansızlık tanısı konur ve bunun erişkinlerdeki normal değeri 12-16 arasıdır. Kadınlarda 12'nin, erkeklerde 13'ün altı anemi olarak kabul edilir.
Anemi ciddi bir hastalık olup her zaman önemsernmelidir.
Çok sayıda anemi bulunmaktadır.
Dünyada ve yurdumuzda en sık demir eksikliği anemisi görülmektedir.
Örnek vakalar
Örnek vaka: 1) Esma Hanım çok sayıda doğum yapmıştı (kesin hatırlamıyorum ama en az 5 çocuğu vardı). Halsizlik şikayeti ile sağlık ocağına geldiğinde yüzü sapsarı, cildi kağıt gibi idi (soluk). Hb'i çok düşükt, 5-6 civarında;halsiz, bitkin ve yorgundu. Hamilelikde demir ihtiyacı artar ve doğumda yaklaşık 500 ml kan kaybedilir. Bunun için normalde gebe ve lohusa kadınlara demir takviyesi yapılır. Bu hastamız sosyo-ekonomik nedenle doktora gidememiş ve ilaç kullanmamıştı... Sonuşta derin bir anemi gelişmişti...
Örnek vaka: 2) Pınar Hanım'ın migreni vardır ve bunun için sık sık aspirin ve benzeri ağrı kesiciler (nonsteroid antienflamatuar ilaçlar) kullanmaktadır. Bu ilaçlar midesinde ve 12 parmak barsağında yara (ülser) oluşturmuştur. Ülseri yavaş yavaş, azar azar ama sürekli kanamktadır... Yıllar içinde kansızlık oluşmuştur...
Örnek vaka 3) Fatma Hanım özel bir hastanede kayıt elamanı olarak çalışmaktadır ve makatta fissürü (çatlak) vardır, arda bir kanamaktadır; halsizdir, kansızlık gelişmiştir ama tedavi sonuç vermemktedir. Doktorların ileri tetkik önerisine sıcak bakmamaktadır. Ama şikayetleri çok artması sonucu endoskopi yapılmış ve ne yazık ki rektum (göden barsak) kanseri çıkmıştır! Yani kansızlığının asıl nedeni budur...
Şimdi nedenleri madde madde yazmak istiyorum:
-Kan kaybı: Fizyolojik olarak adet kanamsı. Patolojik olanı: Kanamaya meyil, aspirin kullanımı, bağırsak parazitleri, adet kanamalarının aşırı ve uzun sürmesi, mide ülseri, hemoroid, bağırsak kanseri kanamsı... Telenjektazi: Kılcal damar genişlemelri. Hiatal fıtık. (mide fıtığı) (Örnek vaka 2 ve 3).
-Yetersiz demir alımı: Büyüme-gelişime çağında ve gebelikte demir ihtiyacı artar... Takviye yapılmazsa anemi gelişir (örnek vaka 1)... Diyette demir eksikliği (demir daha çok et ve karaciğerde bulunur; vejeteryan diyet ve kırmızı et yememe) ve yetersiz beslenme (yoksulluk vb.).
- Solunum yollarının va akciğerlerin enfeksiyon, enflamasyon ve kanserleri.
-Demirin bağırsaklardan yetersiz emilimi: Çöliak hastalığı (buğday, arpa, yulaf ve çavdara karşı hassasiyet sonucu ince barsak mukozasında gelişen bir hastalık). Midenin ameliyatla çıkarılması. Mide barsak enfekision ve iltihapları. (Ülseratif kolit, Chron hastalığı gibi).
- Kan alma, tetkik için kan alma, kan verme.
- Geçirilen travamalar ve ameliyatlar. (kan kaybı nedenleridir).
Belirtileri:
- Yorgunluk, iş görme kapasitesinde azalma, apati (ilgisizlik, lakayıtlık).
- Hafif çarpıntı.
- Nefes darlığı, solunum sayısında artma
- Deri ve mukozaların solukluğu
- Baş dönmesi, baş ağrısı
- Uykuya meyil
- İştahsızlık, kilo kaybı
- Adet düzensizliği, adet görmeme
- İktidarsızlık
- Hafıza ve dikkat azalması
- Dudak çatlamaları
- Saç dökülmesi
- Düşük IQ değerleri (çocuklarda okulda başarısızlık)
- Sinirlilik
- Algılama azalması
- Pika: Besin olmayan maddelere karşı anormal iştah ve istek... Kil, toprak, buz vb yeme...
- Ağızda aft...
Karıştığı hastalıklar:
- Akdeniz anemisi taşıyıcılığı (Beta talasemi minör).
- Kronik hastalık anemisi
- Sideroblastik anemi: Burada sorun çoğunlukla kemik iliğindedir; bakır eksikliği vardır.
Korunma:
Demirden zengin besinler: Kırmızı et, karaciğer, yumurta, pekmez, yeşil yapraklı sebzeler, ıspanak, havuç, tahıllar, kuru meyveler...
Yemekle birlikte portakal suyu içilmesi demir emilimini 2 katına çıkarır. Süt ve süt ürünleri, çay demir emilimin azalttığından 2 saat ara ile tüketilmelidir.
Tedavi: Elmenter demir hap, şurup, damla ve iğneleri kullanılır... Bir başka yazımda etraflıca bu konuya değineceğim. Arama yapınız: Demir eksikliği anemisi tedavisi
 
 
 

 


 




 




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder