İlk Türk Kadın
Milletvekillerinden
Seçilme hakkını kullanan ilk kadın olan Benal Arıman, 1935 yılında Atatürk´ün
meclisinde bileğinin hakkıyla kazanan ilk kadın milletvekillerindendir (İzmir
Milletvekili).
1903'te İzmir'de doğdu. İzmirli gazeteci/şair Tevfik Nevzat Bey´in kızıdır. 1921'de
Paris Sorbonne Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü mezunudur.
Döndükten sonra Hilâliahmer ve Himaye-ietfal gibi yerlerde sosyal faaliyetlerde
bulundu. CHF vilayet heyeti üyeliği de yapan Arıman, Fransızca ve Rumca
biliyordu. Arıman, İzmir´de Halk Partisi´nde görev almış, kadınların partilere
girmediği o yıllarda, latin alfabesinin öğrenilmesi ve yaygınlaşabilmesi için
çaba harcıyordu. Daha sonra, milletvekili seçilen Arıman, belediye ve parti
üyeliğinden sonra, bir kadın olarak konumundan ötürü hiçbir rahatsızlık
yaşamamış olduğunu dile getirmektedir.
16 yıl süreyle kadın milletvekili olarak görev yapan Benal Arıman, hamileliği
döneminde yıllık izinlerini kullanıp gizlice doğum yapmış ve hamileliği
esnasında TBMM´de bulunmamayı uygun görmüştür.
Uzmanlık alanı belediyecilik, sosyoloji ve edebiyattı. İzmir Belediye üyeliği
de yapan Arıman, V, VI.,VII., ve VIII. Dönemde İzmir Milletvekilliği yaptı.
Türkiye'nin ilk kadın milletvekillerinden Benal Nevzat Arıman'ın babası
Tevfik Nevzat'a ait mektuplar Türk Tarih Kurumu arşivinde
bulunmaktadır.
19 Mayıs 1919'da, Mustafa Kemal Atatürk'ün başlattığı
mücadeleye, kadınlar, değişikler yerlerde toplantılar, mitingler yaparak destek
verdiler. Muallimler Cemiyeti Başkanı Nakiye Elgün Hanım da, 13
Ocak 1920'de, soğuk bir kış günü, Sultanahmet Meydanında bir mitingde şöyle
haykırıyordu: "Önümüzde açık iki yol var: Biri, tarihimizle, şanımızla devam
etmek; diğeri, gözlerimizle tarihimizi de kapayıp ebediyete götürmektir."
Kadınların bu mücadeleleri, Kurtuluş Savaşı 9 Eylül 1923'te İzmir'de zaferle
sonuçlanana kadar sürdü.
Mustafa Kemal Atatürk, bu kahraman Türk kadınlarına hak ettiği hakların
hepsini teslim etti. Medenî Kanun, eğitim birliği, kılık kıyafet devrimi, seçme
ve seçilme hakkı bunlardan başlıcalarıdır.
5 Aralık 1934'te Parlamento'nun kapısı kadınlara açıldı. Türk Kadınlar
Birliği, seçme ve seçilme hakkının verilişini kutlamak üzere Sultanahmet
Meydanı'nda bir miting ve Beyazıt'tan Taksim'e bir yürüyüş düzenledi.
Kadınların ilk kez oy kullandığı T.B.M.M. 5. Dönem seçimleri
8 Şubat 1935'te yapıldı ve 17 kadın milletvekili ilk kez
meclise girdi. Ara seçimlerde bu sayı 18'e ulaştı:
|
|
|
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder