ŞEMSİYEYİ KİM İCAT ETTİ?

ŞEMSİYEYİ KİM İCAT ETTİ?

Şemsiyeler ilk olarak 3400  yıl önce Mezopotamya’da, bir rütbenin, bir ayrıcalığın simgesi olarak kullanılmaya başlandı. Bu şemsiyeler Mezopotamyalıları yağmurdan değil, yakıcı güneşten korumak için kullanılıyordu.
MÖ 1200 yıllarına gelindiğinde şemsiye Mısırlılarda dini bir Anlam kazandı. Gökyüzünün, Tanrı’nın vücudundan yapılmış, dünyayı koruyan bir şemsiye olduğuna inanıyorlardı ve başlarının üzerinde taşıdıkları şemsiye yüksek ahlak simgesiydi.
Romalılar şemsiye kültürünü Mısırlılardan aldılar ama onu hep kadınsı bir simge olarak gördüler ve erkekler tarafından hiç kullanılmadı. Yağlı kağıttan yapılan şemsiyelerin yağmuru da geçirmediği görülünce, kadınlar tarafından yağmurda da kullanılmaya başlandı. Artık antik tiyatrolarda, yağmurda kadınlar şemsiyeler altında rahat rahat otururken, erkekler sırıl sıklam ıslanıyorlardı.

Avrupa’da şemsiyelerin yaygın olarak kullanılmasına 1700’lü yıllarda başlanmıştır. Bu yıllarda şemsiyelerin yünlü kumaşlarının üstü bir çeşit yağ ile sıvanıyordu. Bu yağ kumaşa su geçirmez bir özellik kazandırıyor ve siyah bir renk veriyordu. Siyah renkli olan bu şemsiyeler erkekler tarafından da benimsendi ve Güneş için olan beyaz şemsiyeler kadınların, yağmur için olan siyahlar ise erkeklerin vazgeçilmez aksesuarları oldu.

Bir çeşit yağ ile sıvanan siyah şemsiyeler gerçekten yağmuru hiç geçirmiyorlardı ama ömürleri de pek uzun değildi. zamanla daha kaliteli şemsiyeler üretildi, ancak siyah renk su geçirmezliğin bir garantisiymiş gibi algılanmaya devam edildi. Günümüzde yazın şemsiye kullanma adeti pek kalmadı ama yağmurda erkekler siyah şemsiye taşımada hâlâ ısrarlı. Kadınlar ise cıvıl cıvıl renkli şemsiyelerle dolaşıyorlar.
Şemsiyeyi kim icat etti? Şemsiye bugün her ne kadar yağmurlu havalarda kullanılsa da aslında güneşten korunmak için yapıldı. Tarihinin bundan 4 bin yıl öncesine dayandığı sanılıyor. İlk şemsiye kullanımına yağmuru az, güneşi bol Mezopotamya’da rastlanmış.
Şemsiyenin kelime anlamı nedir? Şems, Arapça’da güneş demek. Şemsiye ise güneşlik. İngilizcede ise ‘umbrella’ kelimesi Latince’de gölge anlamındaki ‘umbra’ kelimesinden geliyor.
Peki yağmura karşı ilk kez kim kullandı?
Çinliler... Kağıttan yapılan şemsiyeler reçinelerek su geçirmez yapıldı ve yağmurdan korunmak amacıyla kullanıldı. Faslı gezgin ve yazar Janas Hanway tarafından Londra’da kullanılan şemsiye 16’ncı yüzyılın sonlarına doğru Batı dünyasında yaygınlaştı.
Türkiye şemsiyeyle ne zaman tanıştı?
Türkiye’deki şemsiye kullanımı yurtdışından getirilmesiyle oldu. 1882 yılında İstanbul’da yaşayan Robenson adlı bir İngiliz’in üretime başlamasıyla ilk yerli yapım şemsiyeler de kullanıma girdi.
Çelik telli şemsiye ne zaman icat edildi? İngiltere’de Viktoria devrinde (Kraliçe Victoria’nın hüküm sürdüğü 1837-1901 yılları arası dönem) ahşap şemsiyenin yapım maddelerinden biriydi. Ancak ahşap pahalıydı ve ıslandığında katlanamıyordu. 1852’de çelik tellere sahip şemsiyeler icat edildi.
Kaç çeşit şemsiye var?
Baston, katlanabilir, yay mekanizmasıyla açılıp kapanan, manuel, yarı ve tam otomotik çeşitleri var.
Dünyanın en ünlü şemsiye markası hangisi?
Pek çok marka var ama bunlardan en eskisi ve ünlüsü James Smith and Sons.. Yağmurun bolca yağdığı ülke İngiltere’de, 1830’lardan bu yana erkek ve kadınlar için şemsiye üretiyor. Londra Oxford Street’teki dünyanın ilk şemsiye mağazasında şemsiyelerin saplarının yapımında balina kemiği ve ahşap kullanılıyor. Baston şemsiyeyi yapanlar onlar. Birinci Dünya Savaşı’nda askerler, baston şemsiyelerle kasıla kasıla yürürmüş. Şimdi ise yürümeye yardımcı olsun diye de kullanılıyor. Fiyatları ise 85 sterlinden başlıyor...

Dünyanın en pahalı şemsiyesi hangisi? Billionaire Couture’un İngiltere’nin başkenti Londra’da açtıkları yeni mağazalarında satışa sunulan şemsiye timsah derisinden yapılmış. İtalyan markası Angelo Galasso tarafından tasarlanan şemsiyenin fiyatı neredeyse orta halli bir daire değerinde 50 bin dolar yani 75 bin TL..