Kuş Dünyası.. Kuşlar ve türleri..

Seçilene git...

Kuş Dünyası.. Kuşlar ve türleri.. Kartal, atmacagiller (Accipitridae) familyasından Aquila ve Hieraeetus cinsini oluşturan kuş türlerinin ortak adı. Özellikleri Kanatları ve kuyrukları geniş ( bkz. Haliaeetus kartalları) bacakları tüylü (bkz. yılan kartalı) iri yırtıcılardır. 2-3 yılda ergenliğe ulaşırlar. Uçuşta sıkça dönerek yükselirler, belirgin parmakları (el teleklerinin uçları) yukarı kıvrılır. Ormanlar ve dağlarda yaşarlar. Kaya girintilerinde ve ağaçlarda yuva yaparlar. Kartallar tek eşlidir. Yaşamları boyunca eş değiştirmedikleri gibi her yıl aynı yuvayı kullanırlar. Yuvaları genellikle kolay ulaşılamayacak yerlerdedir. Yuvayı bıraktıkları bir ya da birkaç yumurtanın kuluçka dönemi altı-sekiz hafta sürer. Yavruları yavaş gelişir ve ancak üç ya da dört yaşına giren kartalların erişkinlere özgü tüyleri çıkar. Türler Kaya kartalı (Aquila chrysaetos) Şah kartalı (Aquila heliaca) İspanya imparator kartalı (Aquila adalberti) Bozkır kartalı (Aquila nipalensis) Esmer kartal (Aquila rapax) Büyük orman kartalı (Aquila clanga) Küçük orman kartalı (Aquila pomarina) Verreaux kartalı (Aquila verreauxii) Gurney kartalı (Aquila gurneyi) Wahlberg kartalı (Aquila wahlbergi) Kama kuyruklu kartal (Aquila audax) Tavşancıl (Aquila fasciatus) Küçük kartal (Aquila pennata Tüm resmi görmek için tıklayın Kaya kartalı (Aquila chrysaetos), Altın kartal olarak da bilinir, atmacagiller (Accipitridae) familyasından büyük ve kahverengi bir kartal türü. Özellikleri Boy 75-88 cm, kanat açıklığı 204-220 cm'dir. Başı altın rengine yakındır. Alttan kanat telekleri örtü tüylerinden ve gövdesinden açık renklidir. Gencinin gövdesi siyaha yakındır, uçuşta beyaz kanat içi ve kuyruk dibiyle rahatça ayrılır. Başını ve boynunu ileri uzatır, kanadı gövdesine doğru daralır, kuyruğu diğer kartallardan uzun ve deniz kartalları gibi kamalı değil, küttür. Uçuşta görkemli ve zariftir, diğer kartallardan farklı olarak süzülürken ve dönerek yükselirken kanatlarını yukarı kaldırır. Yaşam şekli Ötüşü şahin gibi bir 'tuii-u'. Diğer bir ötüşü havlamaya benzer. Kayalık dağlarda ve dağlık ormanlarda yaşar. Tüm resmi görmek için tıklayın Balık kartalı (Pandion haliaetus), Pandionidae familyasından balıkla beslenen yırtıcı bir kuş türü. Özellikleri Suya dalabilen tek yırtıcı kuştur. Beyaz gövdesiyle ve özgün uçuşuyla hemen tanınır. Alttan kanat örtüleri ve gövdesi beyaz, el bileği lekesi koyu renklidir. Kanatları uzundur, el bileğinden aşağı kıvrık tutulur, önden bir martı gibi m şekli oluşturur. Yaşam şekli Bir martı gibi uçar, avlanırken sıkça havada asılı kalır, suya tamamen dalan tek yırtıcı kuştur. Çoğu kez elektrik direklerine ve ölü ağaçlara tüner. Üreme Göl ve nehirlerin çevresindeki ormanlık ve turbalık arazide ve kayalık adalarda ürer, ağaç tepelerinde ya da zeminde yuva yapar. Yaşam alanı Kışın büyük ve tatlı acı göller, lagünler ve deniz kıyısında bulunur. Ötüşü Ötüşü ince ve yumuşak bir 'pip-pip-pip'dir. Çaylak, atmacagiller Accipitridae ailesinin Milvinae, Elaninae, ve Perninae alt familyalarından uzun çatalkuyruklu yırtıcı kuşların ortak ismidir. Yaklaşık 60 cm boyunda, yavaş ve yumuşak uçuşlu, çengel gagalı kuşlar olan çaylak cinsi üyeleri, daha çok açık alanlarda yaşar, zaman zaman avlanırlarsa da, çoğunlukla leş yerler. Cinsin örnek türü çaylak ya da Kızıl çaylak (Milvus milvus), Ortaçağ'da Avrupa kentlerinde leşleri ortadan kaldırdığı için korunmuş, günümüzde kırsal kesime çekilmiştir. Kara çaylak (Milvus nigrans), Afrika, Avustralya ve Avrasya'da hala çok yaygındır. Tuygun, Delice olarak da bilinir, atmacagiller (Accipitridae) familyasından Circus cinsinden uzun bacaklı, uzun kuyruklu, küçük gagalı, ince ve uzun yapılı bu yırtıcı kuş türleri. Bataklık ve çayırlık alanlar üzerinde alçaktan uçarak fareleri, yılanları, küçük kuşları ve böcekleri araştırırlar. Uzunlukları yaklaşık 50 cm'dir. Yüzlerindeki tüyler baykuşlarınkini andıracak biçimde peçeler oluşturur. Yuvaları bataklıklarda ya da uzun otlar arasında yer alır. Dişi yuvaya beyazımsı ya da mavimsi 4-6 yumurta bırakır. Türler Circus aeruginosus - Saz tuygunu Circus buffoni - Kanatlı tuygun Circus cinereus - Boz tuygun Circus cyaneus - Gökçe tuygun Circus macrourus - Bozkır tuygunu Circus pygargus - Çayır tuygunu Saz tuygunu (Circus aeruginosus), Saz delicesi olarak da bilinir, atmacagiller (Accipitridae) familyasına ait Avrupa'nın ve Anadolu'nun değişik bölgelerinde yaşayan kuş türü. Saz tuygunu en büyük, en iri ve kara çaylağa en çok benzeyen tuygundur; süzülürken bazen şahini andırır. Erkeği dişisinden daha küçük ve kahverengi, kafası ve göğsü ise krem rengidir, gri bir şerit kanatlar boyunca uzanır, kanat uçları siyah, kuyruğu ise gridir (uzaktan daha sade görünür). Dişisi daha sade ve koyu kahverengidir, gövdesinde kara çaylaktan daha az leke bulunur, başının üst tarafı, boğazıve kanat önü lekesi krem sarısıdır. Gencinin üst tarafı daha açık, alt tarafı daha siyahtır. Kuyruğu dar ve karedir, ancak arasıra yüksekte süzülürken yayvan ve yuvarlak olur. Kanatları çaylaklardan daha az köşelidir ve süzülürken yukarıya doğru "V" şeklinde kaldırır. Tüm resmi görmek için tıklayın Kızıl şahin (Buteo rufinus), atmacagiller (Accipitridae) familyasından 50-60 cm boyunda, 120-150 cm kanat açıklığındabir kuş türü. Bozkırlar, açık alanlar ve sulak alanlar yaşam yerlerini oluşturur. Türkiye'de özellikte Marmara bölgesinde oldukça sık görülür. Orta boylu ve geniş kanatlı bir yırtıcıdır. Kanat teleklerindeki siyah çerçeve ve kızıl rengiyle kolayca tanınır. Alacalı, açık renkleri, uçarken veya tüneme halinde rahatça ayırt edilebilir. Bu kadar sık görülmesinin nedeni ise avladığı hayvanların çok çeşitlilik göstermesi (sürüngenler, küçük ve orta boydaki kuşlar, ufak memeliler ve tavşan) ve kendisi ile rekabet edecek başka yırtıcıların (kartal gibi) azlığıdır. Ülkemizde yol kenarlarındaki dikenler üzerinde tünemiş olarak görülür. Göç mevsimlerinde sürüler halinde izlenebilirler. Özellikle bahar aylarında ormanlık alanlarda yavrusu ile gezen çiftleri izlemek doğa tutkunları için oldukça keyif vericidir. Tüm resmi görmek için tıklayın Baykuş, Strigiformes (gece yırtıcıları) takımından gece avlanan yırtıcı kuş türlerine verilen ad. Başları büyük ve tüylüdür. Kuyrukları kısa olmakla beraber, kanatları enli ve uzundur. Bir kısmının kanat açıklığı, bir adam boyuna ulaşır. Serçe kadar küçük olanları da vardır. Gagaları kıvrık, pençeleri keskin kanca tırnaklı ve döner parmaklıdır. Kuvvetli pençeleri adeta avına kenetlenir. Baykuşlar tam bir sessizlik içinde avlanır. Bütün vücudu yumuşak ve ince tüylerle kaplıdır. Tüyler, uçuş sırasında tabii bir susturucudur. Uçuş esnasında kanatlarının "pırpır" sesi duyulmaz. İri gözleri, başlarının yanında değil önündedir. Aşırı büyüklükteki gözleri, göz oyuğunda hareket edemez. Araba farı gibi yuvalarında sabittir. Ama baykuş boynunu 270 derecelik alan içinde rahatça çevirerek çevresini kontrol edebilir. Dişi baykuş erkeklerinden daha iri olup, 2-10 yumurta yumurtlarlar. Kuluçka süresi 30-40 gündür. Yumurtadan çıkan yavruların göz ve kulakları kapalıdır. Yavruların yuvada kalma süresi farklıdır. Tam karanlıkta görme kabiliyetleri yoktur. Az bir ışık avlarını yakalamaya kafidir. Gözlerindeki ağ tabaka sarı renklidir. Büyütücü özellik sağlar. Gözlerinde esas olarak çubuk (rod) duyu hücreleri mevcuttur. Bu hücrelerde "visual purple" yani "mor ışık görüntüsüne" sebeb olan kimyasal bir madde bulunur. Rod hücreleri, en küçük bir ışığı bile kimyasal bir sinyale çevirirler. Böylece insanın sadece bir ışık parıltısını fark ettiği yerde baykuş buradaki cismi bütün teferruatı ile görür. Bütün kuşlarda üst göz kapağı alttakine geldiği halde baykuşlarda olay tersinedir. Baykuşların görme ve işitme kabiliyetleri son derece hassastır. Çok az ışıkta avlarını yakalayabildikleri gibi, zifiri karanlıkta da işitme duyularıyla yerini tespit ederek yakalarlar. Kulakları, en küçük hışırtıyı işitebilecek duyarlıktadır. Hassas kulaklarıyla, gecenin sessizliğinde uçan pervanenin kanat sesini veya bir tohumun çiğnenişini, hatta tam sessizlikde düşen iğnenin sesini bile işitebilirler. Baykuşun geniş yüzü, nispeten sert ve kavisli tüylerle kaplıdır. Tüyler bir kepçe gibi sesleri toplar ve kulağa yansıtır. Bazı baykuş cinslerinin kulak delikleri öyle büyüktür ki, başın yan tarafını tamamen kaplar. Ayrıca baykuşların başı geniştir ve kulakları diğer kuşlara göre birbirinden daha uzaktır. Böylece ses dalgası bir kulağa çarptıktan sonra diğerine gelir. Baykuş bu son derece küçük zaman aralığı içinde sesin geldiği yönü tayin eder. Baykuşların ilginç özelliklerinden biri de kulaklarının perdeli oluşudur. İstedikleri zaman açar, istediklerinde kaparlar. Dinlenme halinde ve yavaş uçuşlarında kulak perdesini açar, hızlı uçuşlarında ise kaparlar. Göz ve kulaklarının hassaslığının daha az işe yaradığı gündüzlerde, tüneklerinde uyuklar veya ağaç dallarında güneşlenirler. Tüylerinin rengi, bulundukları çevreye uygun olduğundan fark edilmeleri zordur. Haşin yırtıcı kuşlardır. Kendilerinden büyük hayvanlara saldırmaktan çekinmezler. 70 cm boyuna ulaşan puhu, yıkık yerlerde ve orman kenarındaki ağaçsız kayalıklarda yuva yapar. Tavşan, fare, ev kedisi ve kümes hayvanlarına saldırdığı gibi kartalları dahi kaçırtır. Gece yırtıcıları olmakla beraber kar baykuşları, gündüz de avlanırlar. Kar baykuşunun tabii yaşama çevresi, soğuk kutup bölgeleridir. Buranın gündüz geçen yaz ve gece geçen kış aylarında normal beslenmelerini devam ettirirler. En büyük düşmanları gündüz yırtıcılarıdır. Gündüzleri bunlardan çekinen baykuşlar, gece olunca hınçlarını alırlar. Atmaca, şahin ve kartallara karanlıkta sessizce saldırarak tüneklerinde onları ustaca avlarlar. Tüm resmi görmek için tıklayın Penguen, Spheniscidae familyasını oluşturan, uçamayan, dimdik durabilen, perde ayaklı deniz kuşları. Güney Kutbu, Yeni Zelanda, Avustralya, Güney Amerika, Güney Afrika ve hatta Galapagos kıyılarında yaşarlar. Kuzey Kutbunda bulunmazlar. Büyüklük bakımından 30 - 105 cm. arasında değişik 17 kadar türü bilinmektedir. En irileri olan İmparator penguen 45 kg. ağırlığa ulaşır. Sıcak bölgelere doğru gidildikçe boyları küçülür. Denizlerdeki kabuklular, balık ve mürekkepbalıkları ile beslenirler. Tüyleri kuş tüylerine hiç benzemez. Sırtları siyah veya gri, karın kısımları beyaz ince pulsu tüylerle örtülüdür. Türler birbirinden, başlarındaki renkli tüyleriyle ayrılır. Kuyrukları kısa ve ayakları vücutlarının gerisinde olduğundan rahatlıkla dimdik ayakta durabilirler. Denizde, saatte 10 deniz mili hızla yüzebilirler. Hatta gerektiğinde bu hızlarını iki katına çıkarabilirler. Kanatları uzun telek tüylerinden yoksun olup, kırılmadığı için uçmaya yaramaz. Buna karşılık yüzerken çok kuvvetli yüzgeç vazifesi görür. Penguenler, buz üzerinde sıçrar ve çok iyi kayarlar. Göğüslerinin üzerinde yatarak yüzgeç kanatlarının yardımıyla kızak gibi kayarak, karada birkaç yüz kilometre içeriye kadar girebilirler. Yalnız üreme mevsimlerinde yumurtlamak için karaya çıkarlar. Vücutlarını örten sık tüyler ve deri altlarındaki kalın yağ tabakaları ile Antarktika 'nın sıfırın altındaki dondurucu soğuklarından korunurlar. Vücut ısılarını ayarlayan otomatik bir mekanizmaya sahiptirler. Gerektiğinde kan damarlarıyla deriye giden kanı azaltarak, yükselterek ve tüylerini dikleştirerek vücut sıcaklıklarını kontrol ederler. Güney Kutbu penguenleri 40°C'lik vücut ısılarıyle -40°C'lik Antarktika soğuğuna uyum sağlarlar. Vücutlarındaki tüy, yağ ve besinlerden elde ettikleri enerji ve kontrol mekanizmalarıyla 80°C'lik ısı farkına dayanırlar. Antarktika 'nın kral penguenleri günde ortalama 140 defa suya dalarlar. Bunun ancak yüzde onunda av yakalayabilirler. Tüy dipleri deriye yakın kısımda ısıya karşı yalıtkan bir iç tabaka meydana getirerek vücudu soğuktan emniyetle korur. Bazı türler, kuluçka dönemlerinde dört aya yakın bir zaman açlığa dayanırlar. Bu devrede ağırlıkları yarı yarıya düşer. Antarktika dışında yaşayanların, su akıntıları ve yüzen buzlarla Güney Kutbu 'ndan geldikleri sanılmaktadır. Üreme devrelerinde bir kısmı yanyana yuvalar kurarak yüzbinlerce bireyden hasıl olan kuluçka kolonileri meydana getirir. Yuva yapanlar 2 - 3 yumurta yumurtlar. İmparator (Aptenodytes forstei) ve kral penguen (Aptenodytes patagonica) ise yuva yapmaz, birer yumurta yumurtlar ve tek yumurtalarını ayakları üzerinde ve karınlarının altındaki gerçek kuluçka derisinin altında muhafaza ederek soğuktan korur. Yuva yapanların erkekleri, dişilerine çakıl taşları hediye ederek kur yapar. Dişi, karlar eridikçe bu taşlarla yuvasının seviyesini yükseltir. Erkek ve dişi sırayla kuluçkaya yatar. Kuluçka devresinde bir şey yemezler. Yavrular anne ve babaları tarafından birlikte bakılır ve ısıtılır. Penguenler insandan kaçmadıkları için, yağlarından istifade etmek isteyenler tarafından çok miktarda avlanarak tüketiliyor. Çıkarılan kanunlarla nesilleri korunmaya çalışılıyor. Dünyanın birçok hayvanat bahçesine de uyum sağladıkları görülmüştür. Tüm resmi görmek için tıklayın Papağan, Psittaciformes (papağansınlar) takımını oluşturan kıvrık gagalı, etli ve kalın dilli, parlak tüylü, sıcak yerlerde yaşayan kuş türlerine verilen ad. Afrika, Amerika, Asya ve Okyanusya'nın tropikal orman bölgelerinde yaşarlar. Hepsi canlı parlak tüylü ve kıvrık gagalıdır. Kafaları büyük, boyunları kısa, taklit kabiliyetli zeki kuşlardır. Ayaklarını bir el gibi rahatça kullanır. Genellikle meyve ve tanelerden meydana gelen besinlerini ayaklarıyla kavrayarak gagalarına götürürler. Gaga o kadar kuvvetlidir ki, en çetin cevizi bile bir darbede kırabilir. Bir metre boyuna ulaşan Amerika ara'sı bir defada insan parmağını koparabilir. Kalın ve kıvrık üst gaga hareketlidir. Alt gaga ise yiyecekleri kırmada tabla vazifesi görür. Dil, kalın ve etlidir. Aynı zamanda dokunma organı görevini de yapar. Papağanlar tırmanıcı kuşlardır. Ayakları kısa ve ikisi önde, ikisi arkada olmak üzere dört parmağa sahiptir. Ön parmakların dipleri kısa bir zarla birbirine bağlıdır. Arkaya yönelik birinci ve dördüncü parmak geriden kavrar ve gaganın yardımı ile çeviklikle tırmanabilir. Tırmanma anında gagalarını üçüncü bir ayak gibi kullanma özelliklerinden dolayı en iyi tırmanıcı kuşlar olarak kabul edilirler. Papağanlar tabii halde ağaçlarda yaşarlar. Ancak insan sesini ve melodileri ezberleyerek tekrarlama kabiliyetlerinden dolayı, birçok evde kafeslerde beslenirler. Yuvalarını ağaç kovuklarına, kaya yarıklarına yaparlar. Eşler birbirlerine bağlıdır. İri yapıda olanların dişileri yılda 2-3, küçükleri ise daha çok yumurta yaparlar. Çeşitlerine göre tomurcuk, çiçek, meyve ve tohumlarla beslenirler. Bu arada hayvansal besin alan birkaç tür de mevcuttur. Papağanların kanatları nispeten kısadır. Bununla beraber, Yeni Zelanda papağanı hariç hepsi iyi uçucudur. Genelde çift veya grup halinde çığlık çığlığa uçarlar. Avustralya'da yaşayan kakadular, binlerce fertten meydana gelen sürüler halinde seyahat ederler. Beslenirken veya dinlenirken çok sakindirler. Yeşil renklileri o kadar iyi kamufle olur ki, çoğu zaman farkedilmezler. Tüyleri yeşil hakim olmak üzere kırmızı, mavi, sarı, beyaz ve siyah olabilir. Ortalama ömürleri 70 yıl kadar olan papağanların 315'ten fazla çeşidi vardır. Tarım ürünlerine olan ziyanlarından dolayı bol avlanmaktadırlar. Esaret hayatına rahat alıştıklarından kafeste kolayca beslenebilirler. Fakat öldürücü papağan hastalığını (psittakoz) insana bulaştırdıklarından zararlı olabilirler. Yeni bir kelimeyi öğrendikleri zaman memeliler gibi mükafat beklemezler. Verilecek cezadan da anlamazlar. Eğitimleri sabır ister. Kafeslerine çiğnemeleri için ağaç parçaları koymak faydalıdır. Gülünç davranışları, sevimliliği, şakacılığı ve konuşma taklit kabiliyeti papağanı yüzyıllarca aranan kafes kuşu yapmıştır. Yalnızlık çeken uzun yol denizcilerine ideal arkadaş olmuştur. Kafestekiler 30-40 yıl yaşayabilir. Elli yıl yaşayanları görülmüştür. En tanınmış konuşan türü jako'dur. Erkeği dişisinden daha iyi konuşur. Çok kuvvetli hafızaları sayesinde öğrendikleri kelimeleri manasını bilmeden tekrar ederler. Tabiatta hürken, insanlarla hayvanları taklit etmedikleri tetkik edilerek anlaşılmıştır. Papağanlar dil yapısına göre iki ana gruba ayrılır: Ceviz ve meyveyle beslenen düz ve kaygan dilliler. Bitki özüyle beslenen fırça dilliler. Tüm resmi görmek için tıklayın Guguk, gugukgiller (Cuculidae) familyasından uzun ve sivri kanatlı, uzun kuyruklu, iyi uçucu kuş türleri. Eski ve Yeni dünya kıtalarında orman veya diğer yerlerde yaşarlar. Göçmen olanları vardır. Hoş ötüşlerinden dolayı guguk adını almıştır. Türler kuluçka asalağı olup, yumurtalarını yabancı kuşların yuvalarına bırakır. Dişi guguk gözüne kestirdiği kuşun yuvasını gözler. Kuşun kısa bir ayrılışında yuvaya konarak yumurtalardan birini yiyerek yerine kendi yumurtasını yumurtlar. Guguk yavrusu 12 gün sonra genellikle üvey kardeşlerinden önce doğar. İlk dört gün gözleri daha açılmamış olmasına rağmen, akrobatik hareketlerle üvey kardeşlerini tek tek yuvadan atar. Üç hafta sonra üvey annesinden daha iri olur. Altı hafta beslendikten sonra, genellikle yuvayı da dağıtarak eş aramaya çıkar. Göçmen olanları iç güdü ile yüzlerce kilometrelik yolu katederek erginlerin yanına ulaşır. Her kuş türü guguğun yumurtasını kabul etmez. Yumurtayı yuvadan atan, örten veya yuvayı terk edenleri vardır. Tavus guguğu yumurtasını saksağan, alakarga ve sis kargasının yuvasına, Hindistan'da yaşayan koel, yumurtasını kendi gibi siyah bir karganın yuvasına bırakır. Altın guguk, çoğunlukla ispinoz yuvalarını tercih eder. Bütün guguk kuşları kuluçka asalağı değildir. Asalak olanlar çoğunlukla Eski dünya'da yaşarlar. Guguk kuşu, iri vücutlu olmasına rağmen, yumurtası küçüktür. Gerektiğinde guguk onu boğazında da taşıyabilir. Yumurtasının rengi ve büyüklüğü, yuva sahibi kuşunki gibidir. Ev sahibi kuş, çoğu zaman bunu kendi yumurtası sanır. Guguk, zaman zaman yuvayı kontrol eder. Eğer yuva sahibi kuş, bir yırtıcı kuş tarafından avlanırsa veya şiddetli bir fırtına ile yuvası bozulursa, yumurtasını hemen oradan alarak başka bir yuvaya bırakır. Yeni dünya'da yaşayanların çoğu yuva yapar ve yavrularına bakarlar. Renkleri yaşadığı ortama uygun olduğundan kendilerini iyi gizlerlerse de, bıktırıcı seslerinden yerlerini belli ederler. Çoğu kahverenkli olup, beyazımtrak göğüsleri çizgilidir. Atmacaya benzer olanları da vardır. Tırmanıcı ve döner parmaklı ayaklarının iki parmağı önde, ikisi geridedir. Çoğu böcek ve tırtılla beslendiğinden, faydalı sayılırlar. Yerde yaşayan iri türleri ise kertenkele, yılan, kuş ve küçük kemiricilerle beslenirler. Guguklu saatlerde, sesleri taklit edilmektedir. Progne, kırlangıçgiller (Hirundinidae) familyasından bir kırlangıç cinsi. Mor kırlangıç (Progne subis), kırlangıçgiller (Hirundinidae) familyasından bir kırlangıç türü. Kuzey Amerika'daki en yaygın kırlangıç türüdür. uzunluğu 20 cm dir. Erkek yanar döner koyu mor, dişi soluk kahverengidir. Türler Progne chalybea Progne cryptoleuca Progne dominicensis Progne elegans Progne modesta Progne murphyi Progne sinaloae Progne subis - Mor kırlangıç  Passer, Passeridae (serçegiller) familyasından bir kuş cinsi. Türler Passer ammodendri Passer castanopterus - Somali serçesi Passer cordofanicus Passer diffusus Passer domesticus - Bayağı serçe Passer eminibey - Kestane serçesi Passer euchlorus Passer flaveolus - Siyah çizgili serçe Passer gongonensis - Papağan gagalı serçe Passer griseus - Gri başlı serçe Passer hispaniolensis - Söğüt serçesi Passer iagoensis Passer insularis Passer italiae - İtalyan serçesi Passer luteus - Sudan altın serçesi Passer melanurus Passer moabiticus - Çalı serçesi Passer montanus - Orman serçesi Passer motitensis Passer pyrrhonotus Passer rufocinctus Passer rutilans - Tarçın serçesi Passer shelleyi Passer simplex Passer suahelicus Passer swainsonii - Swainson serçesi Passer zarudnyi - Asya çöl serçesi Bayağı serçe (Passer domesticus), Ev serçesi olarak da bilinir, Passeridae (serçegiller) familyasından coğrafi dağılımı çok geniş olan en yaygın ve en iyi tanınan serçe türü. Anavatanı Avrasya ve Kuzey Afrika olmakla birlikte olmakla birlikte Güney Amerika dışında yeryüzünün hemen her yerine götürülmüştür. Kuzey Amerika'da ilk kez 1852'de New York'un Brooklyn semtindeki bir mezarlığı getirilmiş, bir yüzyıl geçmeden tüm kıtaya yayılmıştır. Bayağı serçe insanlarla iç içe yaşayan, büyük küçük tüm yerleşim birimlerinde, tarlalarda ve bahçelerde görülebilen bir türdür. Uzunluğu 14 cm, rengi uzaktan bakıldığında grimsi kahverengidir. Ama erkekler yakından bakıldığında oldukça canlı renkleri ile dikkat çeker. Tepelerinde kızıl kahverengi tüylerle sınırlanmış gri bir bölge, gerdan ve göğüslerinde siyah bir leke vardır. Dişiler ve gençlerin tüyleri daha soluk renkli, alt bölümleri ise lekesizdir. Bayağı serçe sıcak bölgelerde hemen hemen tüm yıl boyunca üreyebilir. Saçak altlarına, duvar çıkıntılarına, oyuklara, ağaç ve çalılara çırpıdan yaptıkları oldukça özensiz yuvalarını tüy ve yünle döşer, bu yuvaya 4-9 yumurta bırakırlar. Alt türler Passer domesticus africanus Passer domesticus bactrianus Passer domesticus balearoibericus Passer domesticus biblicus Passer domesticus brutius Passer domesticus domesticus Passer domesticus hufufae Passer domesticus hyrcanus Passer domesticus indicus Passer domesticus maltae Passer domesticus niloticus Passer domesticus parkini Passer domesticus payni Passer domesticus persicus Passer domesticus rufidorsalis Passer domesticus tingitanus Söğüt serçesi (Passer hispaniolensis), Passeridae (serçegiller) familyasından bir serçe türü. Palearktik, Etiyopyen ve Oryantal bölgelerde yaşar. Ama Avrupa'da yalnız İber Yarımadasında ve Balkalar'da görülür. Türkiye'de ise akarsu vadilerinde, çalılıklarda ve açık alanlarda yaşar. Erkeklerin göğsündeki siyah leke bayağı serçeninkinden daha geniştir. Ayrıca yanlarında kalın siyah çizgiler bulunur. Tepesi orman serçesinin ki gibi kızıl kahverengidir. Orman serçesi (Passer montanus), Passeridae (serçegiller) familyasından Türkiye'de görülen bir serçe türü. Holarktik ve Oryantal bölgelerde yaşayan bu tür, Türkiye'nin kuzey kesimlerde ürer. Bayağı serçe kadar yerleşim birimlerine bağlı değildir. Orman içlerinde de yuva kurabilir. Birbirine benzeyen erkek ve dişinin tepesi ve ensesi kızıl kahverengi, göğsündeki siyah leke küçüktür. Ayrıca yüzünün yanlarında da birer siyah benek bulunur. Tüm resmi görmek için tıklayın Bayağı kar serçesi (Montifringilla nivalis), Passeridae (serçegiller) familyasından Avrupa ve Asya'nın güneyindeki yüksek dağların ağaç sınırını aşan kesimlerinde yaşayan serçe türü. Kışın genellikle daha alçak kesimlere doğru göç eder. Türkiye'de yaşayan öbür serçelerden daha iri olan bu türün uzunluğu 18 cm'dir. Keten kuşu (Carduelis cannabina), ispinozgiller (Fringillidae) familyasından ötücü bir kuş türü. Dişinin tüyleri kahverengi zemin üstüne koyu kahverengi çizgili, erkeğin sırtı kızıl kahverengi, üreme mevsiminde tepesi ve göğsü parlak kızıldır. 13 cm uzunluğunda olan ve çalılık bölgelerde yaşayan bu kuşlar kışın diğer kuş türleriyle karışık sürüler oluşturarak yem ararken, açık arazide de görülür. Erkeğin tatlı bir ötüşü vardır. Tohumla beslenen ketenkuşu Türkiye'nin her bölgesinde yaz kış görülür. Tüm resmi görmek için tıklayın Florya (Carduelis chloris), ispinozgiller (Fringillidae) familyasından ötücü bir kuş türü. 14 cm uzunluğundaki floryaların erkekleri dişilerinden daha iri, renkleri daha göz alıcıdır. Dişi ve genç kuşlar, daha soluktur, ve kahverengi tonlar hakimdir. Gagası, kalın ve koni biçimindedir. ötüşleri de oldukça güzel ve cıvıltılıdır. Erkeğin, "kelebek" gösteri uçuşu vardır. Ağaçlar veya çalılıklarda yuva yapar, 3-8 yumurta bırakır. Üreme mevsimleri dışında gruplar oluşturan floryaların başlıca besini tohumdur. Palearktik bölgede geniş bir dağılım gösteren floryalar, Anadolu'nun Doğu ve Güneydoğu bölgeleri dışındaki bütün yörelerinde ürer, kışın göç sırasında hemen her yerde çok sayıda görülür. Bu kuş, Avrupa, kuzey Afrika ve güneyde batı Asya boyunca yaygındır. Tüm resmi görmek için tıklayın Kırmızı iskete (Carduelis cucullata), ispinozgiller (Fringillidae) familyasından ötücü bir kuş türü. Bu kuş Kuzey Amerika, Güney Kolombiya ve Güney Venezuela'da görülür. Kırmızı iskete, açıklıklarda, orman yakınlarında, otlaklar ile ağaç ve çalılıklarda bulunur. Dişi, ağaçta yapmış olduğu fincan şeklindeki yuvasına 3 yeşilimsi beyaz yumurta bırakır. 10 cm uzunluğundadır. Erkek genel olarak koyu kırmızı; baş, boğaz ve kuyruk kısmı siyahtır. Dişinin baş, göğüs ve üst kısımları bozdur, kuyruk üst tarafı ise kırmızıdır. Kırmızı isketeler tohum yer ve çok büyük sürüler halinde gezinir. Yarı göçebedirler Kuzey keten kuşu (Carduelis flammea), ispinozgiller (Fringillidae) familyasından ötücü bir kuş türü. Kuzey keten kuşu 12-14 cm uzunluğuna varır, ve 13-17 cm kanat genişliğine sahip olabilir. Ağırlığı 13-16 gramdır. Bu küçük kuşun üst kısımı gri ve kahverengi çizgili, karın kısmı beyaz renklidir. Kafasının üstü kırmızı renk olur. Yavru kuşların ve dişilerin, erkek kuşlarda olduğu gibi pembe renk bir göğsü yoktur. Uçarken "Çet-çet-çet.." diye bir ötüşü vardır. Kuzey keten kuşu Avrupa'da İzlanda, İskandinavya, İrlanda, İskoçya ve Alp dağları ve Türkiye'de bulunur. Kışın güneye doğru göç ederler, ve orta ve doğu Avrupa'ya, ve Anadolu'ya gelirler. Koyu sırtlı saka (Carduelis psaltria), ispinozgiller (Fringillidae) familyasından saka türü. Gagası konik ve koyu renklidir. Vücudu parlak sarı ile koyu kahverengidir. Kanatlar büyük beyaz çizgili ve yamalıdır ve bu büyük beyaz yamalar uçarken görünür. Kuyruğu kısa ve çatallıdır. Erkek parlak sarı renklerle siyah bir kep ve kanatla bezelidir. Dişiler ise çok daha soluktur. İki alt türü vardır. Carduelis psaltria hesperophilus (siyah sırtlı saka) ABD'nin güney, Carduelis psaltria hesperophilus (yeşil sırtlı saka) alt türü ise batı yakasında dağılım yapar. Her ikisinin, siyah taç, siyah kanat ve kuyrukta beyaz işaretleri vardır. Bu kuşlar toplu halde yaşarlar ve çoğunlukla Lawrence sakalarıyla karışık sürüler oluşturur. İspinozların çoğu gibi koyu sırtlı sakada tamamen tohumlarla beslenmez. Ara sıra meyve, tomurcuk ve böcekleri de menülerine katar. Özellikle karahindiba ve devedikeni tohumunu çok sever. Yaşam alanını meşe savanaları, ormanlık bölgeler ile park ve bahçeler oluşturur. Bir çalılık veya alçak bir ağaçta kurduğu yuvaya 4-5 soluk mavi yumurta bırakır. Kuluçka dönemi 12 gün sürer. Gevşekçe bir yuva yapar. Yuvalar genellikle, dikey bir çatalda kuruludur veya bir ağacın dalı, yoğun yapraklar ile kuşatılır. Ottan yapılan açık fincan şeklindeki yuvayı dişi inşa eder. Erkek, onu yuvada besler. Yumurtadan yavrular çıktıktan sonra her iki ebeveyn, gence yiyeceği getirir. Erkekler tüy dökme dönemi haricinde bütün yıl öter. Diğer sakalar gibi bu kuşlar da dalgalı uçuşları sırasında öter. Bu esnada chig chig chig gibi benzeri sesler çıkarır. Çoğunlukla diğer kuşların şarkılarının kısa parçalarını taklit eder. Doğu floryası (Carduelis sinica), ispinozgiller (Fringillidae) familyasından ötücü bir kuş türü. Erkeği orta büyüklükte; üst tarafı koyu gri kahverengi alt tarafı kahverengi ve kuyruk altı sarıdır. Göğsü zeytin yeşili, tepe ve ensesi giridir. Gaga pembedir. Kanatlar soluk beyaz kenarlı ortası parlak sarıdır. Kuyruğu çatallı dış tüyleri sarı üstü siyahtır. Dişi, daha soluk ve daha kahverengidir. Doğu floryası iğne yapraklı ve genişli yapraklı ormanlık bölgeler ile nehir kenarlarında görülür. Tüm resmi görmek için tıklayın İskete (Carduelis spinus), ispinozgiller (Fringillidae) familyasından ötücü bir kuş türü. Erkeklerde gaga altı ve başın üstü siyah, yüzün yanları ve göğüs bölümü sarıdır. Daha soluk renkli olan dişilerde boz kahverengi tonlar egemendir. Özellikle iğneyapraklı ormanlarda yaşayan ve ağaç tohumlarıyla beslenen bu kuşlar üreme mevsimleri dışında geniş gruplar oluşturur. Ötüşleri cıvıltılı ve oldukça güzeldir. Asya'nın bir bölümü ile Avrupa'da yaşayan bu kuşlar Türkiye'nin yalnız Karadeniz Bölgesi'nde ürer, kışın ve göç sırasındaysa hemen her yerde görülür.

Haberin Devamı: http://www.rehberim.net/