Diş Macunu Zararlı Mı?

Diş Macunu Zararlı Mı?

 

Ağız ve diş bakımı, sağlıklı yaşamanın hastalıklardan korunmanın olmazsa olmazlarındandır. Bunun aksini iddia eden olabileceğini sanmıyoruz ama iş, bu bakımın nasıl ve hangi araçlarla yapılmasına geldiğinde görüşler çok farklılaşıyor. Diş fırçası, ağız çalkalama, diş ipi, misvak, diş macunu, gargara sıvıları ile yapılan bakımlardan hangisinin en etkili ve en güvenilir yöntem olduğu tam olarak ortaya konmuş değil.

 

Diş macunlarının tamamen gereksiz ve hatta zararlı bile olması mümkün. Diş macununun ticari olduğunu ileri sürenler de var. Özellikle de florürlü olanlarını kullanmadan ağız ve diş sağlığının mükemmel olamayacağını iddia edenler bulunuyor.

 

Bir internet sitesinde yayınlanan ve “florürlü diş macunlarının” sağlığa olan zararlarını bilimsel kaynaklarını da vererek anlatan bir yazıyı paylaşıyoruz.

 

Florürlü diş macunları

 

“USA’ da satılan diş macunlarının yüzde 95’ inden fazlası “florür” ihtiva ediyor; florürsüz markalar çok az markette bulunabilir.

 

Florürlü diş macunları özellikle küçük çocuklarda pek çok sağlık riski yaratır. Bunun için de FDA, USA’da satılan florürlü tüm diş macunlarının tüplerinde bir zehirlenme uyarısı bulunmasını şart koşmuştur.

 

Florürlü diş macunlarının yutulmasıyla kalıcı diş rengi bozukluğu (dental florozis), mide rahatsızlıkları, akut zehirlenme, deri döküntüleri (perioral dermatit) ve glikoz metabolizması bozukluğu ortaya çıkar.

 

Erişkinler için etkili florürlü diş macunlarını çocukları da hedef almak için şekerle tatlandırma ve karton ambalajlar kullanma gibi pazarlama uygulamaları bu risklerin tümünü gereksiz yere artırmıştır.

 

Diş hekimlerinin diş macunlarının yutulmasıyla fazla miktarda florüre maruz kalmanın tehlikelerini halka anlatmaması da problemi daha fazla büyütmüştür.

 

Diş macunu tüplerinin arka tarafındaki bilgiler kısmında kullanıcıları “macunu yutmamaları” ve sadece “bezelye kadar” kullanmaları uyarısı varsa da reklâmlarda fırçanın üzerine “bir parmak macun” konmaya ve balonlu sakız, meyve ve şeker tadına florürlü macun üretilmeye devam ediliyor

 

Çocukları cezbeden tatların kullanılması özellikle tehlikeli çünkü küçük çocukların yutma refleksleri tam gelişmemiştir ve diş macununu her zaman büyük miktarlarda yutarlar.

 

Sayısız araştırmada birçok çocuğun sadece diş macunlarından önemli miktarda florür yuttuklarının gösterilmesi sürpriz değildir.

 

Dental Florozis İçin Büyük Risk Faktörü

 

Çok fazla florür yutulmasının yan etkilerinden biri de dental florozistir.

 

Dental florozis, dişlerin şekillendiği senelerde, yani 0-8 yaş arasında fazla florür alınmasına bağlı olarak diş minesinde meydana gelen bozukluktur.

 

Dental florozis, en hafif şekillerinde dişlerde bulanık beyaz leke ve çizgiler şeklinde belirti verir; orta ve ağır şekillerinde ise diş minesinde oyuklaşma ve parçalanma ile beraber yoğun olarak kahverengi veya siyaha boyanır.

 

Yanlışlıkla veya bilerek fazla miktarda diş macunu yutan çocukların dişleri -hele birde florürlü içme suyu kullanıyorlarsa - ilerlemiş florozisin göstergesi olarak çirkin kahverengi ve siyah renge boyanır.

 

Akut zehirlenme

 

FDA, 1997’ de diş macunu üreticilerinden USA’ da satılan tüm florürlü macunlara zehirlenme uyarısı koymalarını emretmiştir.

 

“6 yaşın altında olan çocukların erişemeyecekleri yerde saklayınız. Eğer kazara bir fırçalama için kullanılan miktardan fazlasını yutarsanız profesyonel yardım alınız veya acilen zehir kontrol merkezleri ile irtibata geçiniz“.

 

FDA’ nın böyle bir uyarı konmasını şart koşmasının sebebi diş macunları yüzünden çok fazla florür alan çocuklarda akut zehirlenme ve hatta ölüm görülme riskidir.

 

Gerçekte, balonlu sakız tadındaki isimli diş macunlarının tek bir tüpünde 30 kilodan az bir çocuğu öldürecek miktarda (143 miligram) florür vardır (Whitford 1987a).

 

Diş macunundan kaynaklanan florür kazalarının çoğu teşhis edilmiyor ve bildirilmediğine inanılıyorsa da FDA’ nın zehirlenme uyarısından sonra Zehir Kontrol Merkezlerinin telefonla aranması hızla artmıştır.

 

Gerçekten de 1990’ larda FDA’ nın uyarısından önce diş macununa bağlı olarak 1000 kadar florür zehirlenmesi bildirilmiştir. (Shulman 1997).

 

Bugün ise yılda 23 bin bildiri yapılmakta ve yüzlerce çocuk acillerde tedavi edilmektedir.