Bahçede Sebze Nasıl Yetiştirilir?

Bahçede Sebze Nasıl Yetiştirilir?

Bahçede Domates Yetiştirmek:

 

Anavatanı Güney Amerika olarak bilinir. Önce Avrupa'ya getirilen domatesin ülkemizde yüz yıllık bir mazisi vardır. Taze ve işlenmiş olarak en çok tüketilen sebze haline gelmiştir. Seralarda üretim yaygınlaştığından bu yana yaz- kış tazesi bulunur.

 

Domates bir ılık,sıcak iklim bitkisidir. Bol güneş ister. Meyvelerinin kızarabilmesi için uzun ve sıcak günlere ihtiyacı vardır. Meyve zamanı en uygun ısı 27 derece civarıdır. Çorağa dayanıklıdır. Bitkisi soğuktan korkar.

 

Her türlü toprakta yetişebilir. Bol gübreli, süzek ve nemini koruyan toprakları çok sever.

 

 

Domates ekiminden önce bahçede neler yapılmalı?

 

Toprak, fide dikiminden en az 1 ay önce 25-30 cm. derinlikte bellenir. Bol miktarda iyi yanmış gübre ilave edilerek güzelce işlenir. Kolayca sulanabilmesi için karıklar halinde düzenlenir. Sıra usulü dikim yapılır. Sıra araları 80-100 cm, fide dikim aralığı ise 35-40 cm olmalıdır.

 

Domates tohumları Mart sonlarında dışarı ekilebilir. Drenajı iyi, rüzgardan korunmuş ve bol güneş alan bir yer seçilir.Yanmış ve elenmiş bol gübre ve az miktarda ince kum ilavesi ile kazılır ve güzelce işlenir.

 

Toprak tırmıkla iyice düzeltilir. Tohumlar seyrekçe serpilir. Üzerleri elenmiş gübre ile 1 cm. Kalınlığında örtülür. Bir tahta yardımıyla hafifçe bastırılır. Süzgeçli kova ile sulanır. İlk sulamada suyuna uygun miktarda fungisit katılır. Fideler çıkıncaya kadar aşırıya kaçmadan muntazaman sulanır.

 

 

 

Domates Fidelerinin Dikimi:

 

Fidelerin gerçek yaprakları 4-5 tane olunca irilerinden başlayarak bahçıvan kaşığı ile kökleri zedelenmeden sökülür ve asıl yerlerine dikilir. Fide sökmeden önce yerleri hazır edilmeli, fidelik önceden güzelce sulanmalıdır. Söküm bittikten sonra kalan fideler tekrar sulanır.

 

Fide alınırken koyu yeşil yapraklı, kalın ve kısa saplı, bol köklü ve kök boğumları hafif mor olanlar seçilir.

 

Gerek fide, gerekse tohumlar mutlaka güvenilir bir kaynaktan temin edilmelidir.

 

Fideleme işleri daima akşamüstü yapılmalıdır.

 

Fideler dikim çubuğu yardımı ile 3/2 si toprağa gömülmek suretiyle dikilir. Derhal can suyu verilir. 3 gün geçmeden tekrar su verilmez. Domates, meyveleri görünmeden önce fazla sulanmaz. Bir kaç kere çapalanır. Fidelerin gövdeleri kararınca ilk çapa yapılır. Her çapada boğazları biraz daha doldurulur.

 

Yer domateslerinin boğazları çapalama sırasında iyice doldurularak bitkilerin yerden yükselmesi sağlanır. Çoğu yer cinsleri meyve verdikleri zaman hafif bir destekten memnun olurlar.

 

 

Domates ekiminden sonra yapılması gerekenler:

 

Sulama karıklara su doldurularak yapılır. Meyveye duran fideleri haftada bir sulamak yeter. Ya da meyve toplandıktan hemen sonra sulanmalıdır. Meyve zamanı arada bir gübre şerbeti vermek verimi çok artırır.

 

Domateslerin verimli olması için budanması gerekir. Koltuk alma, doruk alma ve yaprak budaması yapılır. Alt yaprakların dibinden çıkan filizler daha küçükken koparılır. Böylece fideler 2-3 dal şeklinde büyütülür. Buna koltuk alma denir. Bu yöntem, bitkinin aşırı yeşile kaçmasını önler ve sağlıklı meyveler büyütür.

 

Özellikle toprağa değen yapraklar bitki yetişkin bir hal alınca kesilmelidir. Bu da bitkinin hava almasını sağlar ve topraktan gelen mantar hastalıklarını azaltır.

 

Sonbaharda ilk soğuklar başlamadan önce kızarmamış domatesler dalları ile toplanır. Mümkünse dallar birbirine bağlanır ve hevenk halinde asılarak serin bir yerde kızarmaya bırakılır. Değilse, tepsilere kağıt serilir ve domatesler birbirine değmeyecek şekilde yerleştirilir.

 

Çabuk olgunlaşmaları isteniyorsa yakınlarına birkaç elma konur. Bu meyvelerden çıkan ethylen gazı domateslerin kolayca kızarmasını sağlayacaktır.