Traverten Nedir?
Traverten : Kalsiyum biokarbonatlı yer
altı sularının mağara boşluklarında veya yeryüzüne çıktıkları yerlerde
içlerindeki kalsiyum karbonatın çökelmesi sonucu oluşan kimyasal tortul bir
taştır.
Traverten : Genellikle sıcak su kaynaklarının yakınında ve kalsiyum
karbonatlı suların yayılarak aktığı alanlarda, kirecin çökelmesi ile oluşan
basamaklardır. En güzel örnekleri Denizli-Pamukkale’dedir.
Karbon dioksit basınçlı yeraltı suları, geçtikleri bölgelerdeki kalsiyum
karbonatı eriterek bünyesinde taşır. Suyun aniden açığa, basınçsız ortama
çıkması ve karbondioksitin uçması ile, suda erimiş bulunan kalsiyum karbonat çok
ince katmanlar halinde kayaların üzerine çöker. Bu birikim zamanla yastık gibi
yumuşak hatları olan travertenleri oluşturur.
Traverten aynı zamanda mermerle birlikte kullanılan bir yapı malzemesidir.
Türkiye’nin Denizli, Bucak-Burdur, Mut-Mersin, Sivas gibi bir çok bölgesinde
traverten ocakları işletilmektedir. Üretilen malzeme blok, moloz olarak veya
fabrikalarda işlenerek ebatlı honlu – cilalı traverten gibi mamüller halinde iç
piyasada kullanılmakta veya büyük oranda yurtdışına ihraç edilmektedir.
Travertenlerin özellikleri
İçerisinde
kalsiyum karbonat (CaCO3) bulunan suların yayılış gösterdiği sahalarda
travertenler ve topoğrafyanın uygun olduğu yerlerde traverten taraçaları meydana
gelmektedir.Ülkemizin en geniş traverten oluşumlarından birini Antalya
Travertenleri oluşturur. Ülkemizin diğer traverten depoları ve taraçalarına ise
Denizli’de Pamukkale (Hierapolis), Türkmen Ovası, Bursa Travertenleri, Silifke
Göksu Vadisi’nde rastlanılır.
Ülkemizde örneğine az rastlanan bu oluşumlara Elazığ ili Karakoçan ilçesinin
22 km kuzeybatısında bulunan sahada da rastlanmaktadır.Burada travertenler,
traverten taraçaları, sarkıt ve dikitler, kalker tüfü ve fosil traverten
konileri bulunmaktadır.
Araştırma alanımızda yer alan fosil traverten
konilerine Türkiye’de sadece Tuz Gölü Havzası’nda Bolluk (Acıtuz) gölü
kuzeydoğusunda ve Otlukbeli gölünün kuzey kenarlarında rastlanmaktadır. Kolan
karstik sahasında ise su kaynaklarının çıktığı fay kuşağı üzerinde sıcak
akışkanın hidrotermal oluğu tıkaması sonucunda 8-10 civarında koni oluşmuş ve
ortasından kırık bir hat geçmektedir.
Kolan traverten sahası ve çevresi estetik açıdan ilginç görünüme sahip
olduğundan doğal oluşumlar, kaplıca ve yabani hayvan turizmi açısından Doğu
Anadolu’nun ender değerlerindendir.
Bu çalışmada Türkiye’de örneğine az rastlanan bu şekillerin oluşumları ve
turizm açısından önemi ele alınmaya çalışılmıştır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder