Traverten Nedir ?

Traverten Nedir?



Traverten : Kalsiyum biokarbonatlı yer altı sularının mağara boşluklarında veya yeryüzüne çıktıkları yerlerde içlerindeki kalsiyum karbonatın çökelmesi sonucu oluşan kimyasal tortul bir taştır.

Traverten : Genellikle sıcak su kaynaklarının yakınında ve kalsiyum karbonatlı suların yayılarak aktığı alanlarda, kirecin çökelmesi ile oluşan basamaklardır. En güzel örnekleri Denizli-Pamukkale’dedir.

Karbon dioksit basınçlı yeraltı suları, geçtikleri bölgelerdeki kalsiyum karbonatı eriterek bünyesinde taşır. Suyun aniden açığa, basınçsız ortama çıkması ve karbondioksitin uçması ile, suda erimiş bulunan kalsiyum karbonat çok ince katmanlar halinde kayaların üzerine çöker. Bu birikim zamanla yastık gibi yumuşak hatları olan travertenleri oluşturur.


Traverten aynı zamanda mermerle birlikte kullanılan bir yapı malzemesidir. Türkiye’nin Denizli, Bucak-Burdur, Mut-Mersin, Sivas gibi bir çok bölgesinde traverten ocakları işletilmektedir. Üretilen malzeme blok, moloz olarak veya fabrikalarda işlenerek ebatlı honlu – cilalı traverten gibi mamüller halinde iç piyasada kullanılmakta veya büyük oranda yurtdışına ihraç edilmektedir.

Travertenlerin özellikleri
İçerisinde kalsiyum karbonat (CaCO3) bulunan suların yayılış gösterdiği sahalarda travertenler ve topoğrafyanın uygun olduğu yerlerde traverten taraçaları meydana gelmektedir.Ülkemizin en geniş traverten oluşumlarından birini Antalya Travertenleri oluşturur. Ülkemizin diğer traverten depoları ve taraçalarına ise Denizli’de Pamukkale (Hierapolis), Türkmen Ovası, Bursa Travertenleri, Silifke Göksu Vadisi’nde rastlanılır.
Ülkemizde örneğine az rastlanan bu oluşumlara Elazığ ili Karakoçan ilçesinin 22 km kuzeybatısında bulunan sahada da rastlanmaktadır.Burada travertenler, traverten taraçaları, sarkıt ve dikitler, kalker tüfü ve fosil traverten konileri bulunmaktadır.
Araştırma alanımızda yer alan fosil traverten konilerine Türkiye’de sadece Tuz Gölü Havzası’nda Bolluk (Acıtuz) gölü kuzeydoğusunda ve Otlukbeli gölünün kuzey kenarlarında rastlanmaktadır. Kolan karstik sahasında ise su kaynaklarının çıktığı fay kuşağı üzerinde sıcak akışkanın hidrotermal oluğu tıkaması sonucunda 8-10 civarında koni oluşmuş ve ortasından kırık bir hat geçmektedir.
Kolan traverten sahası ve çevresi estetik açıdan ilginç görünüme sahip olduğundan doğal oluşumlar, kaplıca ve yabani hayvan turizmi açısından Doğu Anadolu’nun ender değerlerindendir.
Bu çalışmada Türkiye’de örneğine az rastlanan bu şekillerin oluşumları ve turizm açısından önemi ele alınmaya çalışılmıştır