Kayıtlar
Osmanlıda Kardeş Katlinin Kısa Panaroması..
Osmanlı Hanedanında kardeş katlinin daha çok Fatih Sultan Mehmet ile geldiği sanılsa da bu tamamıyla yanlıştır. Fatih kendisinden önce olan olayların ( bilhassa fetret devri ) bir daha yaşanmaması adına bu yolu torunlarına çare olarak göstermiştir.
Osmanlı ailesinde iktidar adına ilk kan dökülmesi Osman Gazi zamanında olmuştur. Kendisinde yaşça çok büyük olan amcası Dündar Bey ağabeyi Ertuğrul Gazinin beyliği yeğeni Osman'a bırakmasını hazmedememiş ve sonunda Osman Beyin bir toplantı sırasında attığı okuyla hayata gözlerini yummuştur. Orhan gazi zamanında kayda değer birşey yaşanmamışsa da Murat Hüdavendigar Bizans İmparatorunun oğlu ile işbirliği yapan küçük oğlu Savcı Beyin gözlerine mil çektirmiş ve daha sonra boğdurmuştur.
Kosova savaşında 1.Murat'ın öldürülmesi üzerine oğlu Yıldırım Beyazıt ağabeyi Yakup Beyi cellata göndermekten çekinmemiş ve iktidarın sahibi olmuştur. Ankara savaşının kaybedilmesinden sonra başlayan fetret devrinde kardeşler Süleyman, Musa, İsa ve Mehmet arasında kıyasıya bir mücadele başlamış ve kardeşlerden zevk-i sefaya dalmayan Mehmet tahta geçmiştir. Diğer kardeşlerin sonu ise malum...
Sultan 2.Beyazıttan tahtı adeta darbe ile alan Yavuz ise işe babasında başlamış ve onu Dimetokaya gönderirken yolda zehirletmiştir. Babasından sonra yaşı 40 aşmış iki ağabeyi Kasım ve Ahmeti öldürmek zorunda kalan ( hemen öldürmemiş fakat entrika içinde olduklarını görünce mecbur kalmıştır ) Yavuz yeğenlerini de ihmal etmemiştir (!) Yavuzun tüm bu acılar nedeni ile Süleyman doğduktan sonra başka evlat istememesinin sebebi bu olaylar olsa gerek....
Babasının tek çocuğu olan Kanuni ise kardeş yönünden şanslı olsa da oğulları yönünde çok şanssızdır. Hürrem Sultanın entrikalarının etkisinde olan Kanuni en değerli ve dedesi Yavuza benzetilen şehzadesi Mustafa'yı cellatlara teslim etmiş yine Şehzade Beyazıt'ı ortadan kaldırmış tahtı gelecekte sarı sarhoş diye anılacak Selime bırakmıştır.
Rivayete göre 2.Selim'in yeni yaptırdığı hamamda cariyeleri kovalarken düşmesi ile tahta geçen 3.Murat dedelerinden miras kalan hazine ve cariyelerle meşgul olup 130'un üstünde çocuk yapması üzerine Osmanlıdaki en acı görev 3,mehmet'e gelecektir. Babası öldüğünde 19 erkek kardeşi kalan Sultan 3.Mehmet en büyüğü 13 yaşında olan 19 kardeşini cellata gönderdiği esnada annelerin ve çocukların yakarışları arasında ne düşündüğünü sadece o bilir. Tahtının son yıllarında büyük oğlu Mahmut'u sırf fal baktırdı diye saltanatında gözü olduğu iddiası ile öldürten 3.Mehmet girdiği depresyondan çıkamamış ve hayata gözlerini yummuştur.
Tüm bu yaşananları gören Sultan 1.Ahmet kardeş katlini yasaklayarak kardeşi Mustafa ya dokunmamış ve hanedanın en büyük ve akıllısının tahta geçmesi usülünü getirmiştir. Yalnız bu yasak ölümü ile son bulacak oğulları Genç Osman ve 4.Murat kardeşlerini öldürmekten geri kalmayacaklardır.
Kardeş yeri geldiğinde baba hatta oğul katline gidecek ve kadınlar saltanatında Sultan İbrahim cellatlara teslim edilecektir. 4.Mehmet'ten itibaren kardeş katlinde belirgin bir azalma görülecektir. Bunların içinde en ilginç uygulama ise lale devrinin padişahı 3.Ahmet'e aittir. Yeğenlerini çocukları için tehlike gören ve öldürmeyen Sultan sonraki yılların 1.Mahmut'u ve 3.Osman'ını hadım ettirerek çocuklarının olmamasını sağlayacaktır.
. Alemdar Mustafa Paşanın tahtından indirilen 3.Selimi tahta geçirmek için Topkapı Sarayını basması üzerine 4.Mustafa kardeşi Mahmut ve kuzeni 3.Selim'in öldürmesini emretmiş elinde ney ile cellatları karşılayan 3.Selim cellatların yağlı kemendinden kurtulamasa da Kalfası Cevri Kadının fedakarlığıyla dama çıkarılan şehzade Mahmut Alemdarın desteğiyle tahta çıkmıştır.
Osmanlının son dönemlerine gelindiğinde ise katletmeler daha gizemli olacak ve bugüne kadar sürecek tartışmaları beraberinde getirecektir. 5.Murat'ı tahta geçiren Mithat Paşa , Serasker Hüseyin Efendinin Sultan Abdulaziz'i katletmeleri ve intihar süsü vermeleri bugün bile sıcak tartışmalara sebep olmaktadır. Her ne kadar 2.Abdulhamit döneminde kurulan yıldız mahkemelerinde olayın intihar değil cinayet olduğu kanıtlansa da bu acı olay halen tartışılmaktadır. Babası gibi şanssız bir biçimde hayatını yuman Veliaht Yusuf İzzettin Efendinin ölümündeki sır perdesi ise hala aydınlatılamamıştır. İttihatçı düşmanı olarak bilinen ve tahta geçmesine kesin gözüyle bakılan şehzadenin ölümü Osmanlı Hanedanındaki son acı olay olarak tarihe geçmiştir.
Osmanlı ailesinde iktidar adına ilk kan dökülmesi Osman Gazi zamanında olmuştur. Kendisinde yaşça çok büyük olan amcası Dündar Bey ağabeyi Ertuğrul Gazinin beyliği yeğeni Osman'a bırakmasını hazmedememiş ve sonunda Osman Beyin bir toplantı sırasında attığı okuyla hayata gözlerini yummuştur. Orhan gazi zamanında kayda değer birşey yaşanmamışsa da Murat Hüdavendigar Bizans İmparatorunun oğlu ile işbirliği yapan küçük oğlu Savcı Beyin gözlerine mil çektirmiş ve daha sonra boğdurmuştur.
Kosova savaşında 1.Murat'ın öldürülmesi üzerine oğlu Yıldırım Beyazıt ağabeyi Yakup Beyi cellata göndermekten çekinmemiş ve iktidarın sahibi olmuştur. Ankara savaşının kaybedilmesinden sonra başlayan fetret devrinde kardeşler Süleyman, Musa, İsa ve Mehmet arasında kıyasıya bir mücadele başlamış ve kardeşlerden zevk-i sefaya dalmayan Mehmet tahta geçmiştir. Diğer kardeşlerin sonu ise malum...
Sultan 2.Beyazıttan tahtı adeta darbe ile alan Yavuz ise işe babasında başlamış ve onu Dimetokaya gönderirken yolda zehirletmiştir. Babasından sonra yaşı 40 aşmış iki ağabeyi Kasım ve Ahmeti öldürmek zorunda kalan ( hemen öldürmemiş fakat entrika içinde olduklarını görünce mecbur kalmıştır ) Yavuz yeğenlerini de ihmal etmemiştir (!) Yavuzun tüm bu acılar nedeni ile Süleyman doğduktan sonra başka evlat istememesinin sebebi bu olaylar olsa gerek....
Babasının tek çocuğu olan Kanuni ise kardeş yönünden şanslı olsa da oğulları yönünde çok şanssızdır. Hürrem Sultanın entrikalarının etkisinde olan Kanuni en değerli ve dedesi Yavuza benzetilen şehzadesi Mustafa'yı cellatlara teslim etmiş yine Şehzade Beyazıt'ı ortadan kaldırmış tahtı gelecekte sarı sarhoş diye anılacak Selime bırakmıştır.
Rivayete göre 2.Selim'in yeni yaptırdığı hamamda cariyeleri kovalarken düşmesi ile tahta geçen 3.Murat dedelerinden miras kalan hazine ve cariyelerle meşgul olup 130'un üstünde çocuk yapması üzerine Osmanlıdaki en acı görev 3,mehmet'e gelecektir. Babası öldüğünde 19 erkek kardeşi kalan Sultan 3.Mehmet en büyüğü 13 yaşında olan 19 kardeşini cellata gönderdiği esnada annelerin ve çocukların yakarışları arasında ne düşündüğünü sadece o bilir. Tahtının son yıllarında büyük oğlu Mahmut'u sırf fal baktırdı diye saltanatında gözü olduğu iddiası ile öldürten 3.Mehmet girdiği depresyondan çıkamamış ve hayata gözlerini yummuştur.
Tüm bu yaşananları gören Sultan 1.Ahmet kardeş katlini yasaklayarak kardeşi Mustafa ya dokunmamış ve hanedanın en büyük ve akıllısının tahta geçmesi usülünü getirmiştir. Yalnız bu yasak ölümü ile son bulacak oğulları Genç Osman ve 4.Murat kardeşlerini öldürmekten geri kalmayacaklardır.
Kardeş yeri geldiğinde baba hatta oğul katline gidecek ve kadınlar saltanatında Sultan İbrahim cellatlara teslim edilecektir. 4.Mehmet'ten itibaren kardeş katlinde belirgin bir azalma görülecektir. Bunların içinde en ilginç uygulama ise lale devrinin padişahı 3.Ahmet'e aittir. Yeğenlerini çocukları için tehlike gören ve öldürmeyen Sultan sonraki yılların 1.Mahmut'u ve 3.Osman'ını hadım ettirerek çocuklarının olmamasını sağlayacaktır.
. Alemdar Mustafa Paşanın tahtından indirilen 3.Selimi tahta geçirmek için Topkapı Sarayını basması üzerine 4.Mustafa kardeşi Mahmut ve kuzeni 3.Selim'in öldürmesini emretmiş elinde ney ile cellatları karşılayan 3.Selim cellatların yağlı kemendinden kurtulamasa da Kalfası Cevri Kadının fedakarlığıyla dama çıkarılan şehzade Mahmut Alemdarın desteğiyle tahta çıkmıştır.
Osmanlının son dönemlerine gelindiğinde ise katletmeler daha gizemli olacak ve bugüne kadar sürecek tartışmaları beraberinde getirecektir. 5.Murat'ı tahta geçiren Mithat Paşa , Serasker Hüseyin Efendinin Sultan Abdulaziz'i katletmeleri ve intihar süsü vermeleri bugün bile sıcak tartışmalara sebep olmaktadır. Her ne kadar 2.Abdulhamit döneminde kurulan yıldız mahkemelerinde olayın intihar değil cinayet olduğu kanıtlansa da bu acı olay halen tartışılmaktadır. Babası gibi şanssız bir biçimde hayatını yuman Veliaht Yusuf İzzettin Efendinin ölümündeki sır perdesi ise hala aydınlatılamamıştır. İttihatçı düşmanı olarak bilinen ve tahta geçmesine kesin gözüyle bakılan şehzadenin ölümü Osmanlı Hanedanındaki son acı olay olarak tarihe geçmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder